نعنا از آن گیاهانی است که در طب سنتی و فرهنگ غذایی ما جایگاه ویژه‌ای دارد و سال‌ها است که ما ایرانی‌ها از فواید و خواص نعناع برای سلامت جسم و پوست و موی خود استفاده می‌کنیم. بعید است در کشور ما کسی را پیدا کنید که تجربه نوشیدن چای نعنا، نوشیدن عرق نعنا برای درمان مشکلات معده و استفاده از نعنای خشک در ماست و ... را نداشته باشد. این گیاه پرخاصیت یکی از گیاهان موجود در سبزی خوردن است و هنوز هم در سفره‌های ما حضور فعالی دارد.
علاوه بر خواصی که همه ما از آن اطلاع داریم، در این مقاله از الیو قصد داریم به آن دسته از فواید نعناع بپردازیم که شاید کمتر در مورد آن‌ها شنیده باشید.
گیاه نعنا چیست؟
نعنا گیاهی خوراکی است که در بیشتر نقاط جهان رشد می‌کند و به شرایط آب و هوایی خاصی برای رشد نیاز ندارد. این گیاه طعم نسبتا تندی دارد و هنگام خوردن آن در دهان احساس خنکی ایجاد می‌شود. نعناع بیشتر به دلیل خواص ضد عفونی و ضد التهاب خود شناخته می‌شود و بسیاری به خاطر همین، خواص آن را مصرف می‌کنند. همچنین این گیاه عطر و طعم قدرتمندی دارد و به همین دلیل از اسانس آن به عنوان چاشنی غذا و متعادل کننده طعم استفاده می‌شود.
انواع این گیاه شامل نعناع خودرو یا کوهی، نعنای کاشتنی (نعنای سبزی)، نعناع فلفلی (با طعم تند) و نعنای قرمز می‌شود که نعنای قرمز کمیاب است و بیشتر در لبه رودخانه‌ها و آب‌های جاری می‌روید.
خواص انواع مختلف نعناع برای بدن چیست؟
به جز دسته‌بندی بر اساس روش کاشت و رویش، از نعنا محصولات مختلفی نیز تولید می‌شود که شامل نعنا خشک، عرق نعنا، روغن نعنا، چای نعنا و قرص نعنا می‌شود. در ادامه به خواص تمامی انواع و محصولات نعناع اشاره می‌کنیم:
خواص نعناع خشک
نعنا خشک از طریق قرار دادن برگ های نعنا در برابر تابش مستقیم نور خورشید تولید می‌شود. این نوع نعنا بیشتر به عنوان چاشنی غذا کاربرد دارد؛ اما به جز خوش طعم کردن غذا خواصی مثل کاهش التهاب، بهبود هضم غذا، تسکین درد، کاهش حالت تهوع و تب، خوشبو کردن دهان و مبارزه با سرطان هم دارد.
همچنین نعنای خشک برای درمان سرماخوردگی و سرفه‌های خشک کاربرد دارد و استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد.
خواص نعنا تازه
نعنا تازه تمامی خواص نعنا خشک را با قدرت بیشتری دارد. استفاده از آن به عنوان دمنوش یا در سبزی خوردن به هضم غذا و کاهش مشکلات معده کمک می‌کند و باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن شما تقویت شود. همچنین استرس و اضطراب شما را کاهش می‌دهد. می‌توانید از برگ‌های نعنای تازه به عنوان تسکین دهنده طبیعی درد و التهاب استفاده کنید.
همچنین جویدن این گیاه، دهان را از باکتری و میکروب پاک می‌کند و باعث می‌شود که دهان و زبان شما تمیز و خوشبو شود.
فواید و خواص نعناع کوهی
خواص نعناع کوهی از سایر انواع این گیاه بیشتر است و این گیاه در درمان مشکلات گوارش و پوست و مو با قدرت بیشتری عمل می‌کند. منتول مفیدترین ماده موجود در انواع نعناع است و میزان آن در نعناع کوهی تا 55 درصد هم می‌رسد که از سایر انواع این گیاه بیشتر است.
خواص نعنا فلفلی
در مقایسه با نعناع سبزی، برگ‌های نعناع فلفلی پهن‌تر و دارای کرک و بوی بیشتری هستند. این گیاه در طب سنتی ایرانی با نام سوسنبر هم شناخته می‌شود و از خواص آن می‌توان به کاهش اسپاسم عضلانی، مبارزه با ویروس و باکتری، درمان مشکلات صفرا، رفع حالت تهوع (به خصوص در خانم های باردار)، ضد نفخ و رفع سنگ مثانه و کلیه اشاره کرد.
همچنین نعناع فلفلی یا سوسنبر در درمان سندرم روده تحریک پذیر و التهاب مجاری تنفسی کاربرد دارد.
خواص عرق نعنا
عرق نعناع معمولا در هر خانه‌ای پیدا می‌شود و اولین چیزی است که برای درمان مشکلات معده، نفخ و ... تجویز می‌شود. از جمله خواص عرق نعناع برای معده می‌توان به کاهش نفخ، درد، بهبود فرایند هضم غذا و تقویت این عضو مهم بدن اشاره کرد. همچنین عرق نعناع برای درمان مشکلات تنفسی، رفع اسهال، خوشبو کردن دهان، درمان اسپاسم روده و رفع گرفتگی سینوس‌ها اشاره کرد.
خواص چای نعنا
برای استفاده حداکثری از خواص نعناع، می‌توانید از برگ‌های تازه یا خشک شده این گیاه در چای و دمنوش استفاده کنید. برای بهبود طعم و خواص دم نوش خود می‌توانید چای سبز، زنجبیل و... هم به آن اضافه کنید. از دم نوش نعنا بیشتر برای دمان مشکلات و بیماری‌های دستگاه تنفسی مثل سرماخوردگی، کرونا، گرفتگی سینوس‌ها، سرفه خشک و ... استفاده می‌شود؛ اما می‌تواند تمامی خواص نعنا تازه و خشک که در بالا به آن‌ها اشاره شد، را هم داشته باشد.
خواص روغن نعنا
از خواص روغن نعنا بیشتر برای رفع مشکلات پوست و مو استفاده می‌شود و با استفاده از آن می‌توانید مشکلاتی مثل آکنه، التهابات پوستی، تجمع باکتری و چربی در کف سر، ریزش مو و دردهای مفصلی را درمان کنید. همچنین این محصول نعنا در درمان زخم، رفع سردرد و میگرن، درمان سرماخوردگی و گلودرد، کاهش حالت تهوع، رفع گرفتگی بینی و بهبود هضم غذا نیز کاربرد دارد.
خواص قرص نعنا
از قرص نعنا بیشتر در درمان مشکلات مربوط به دهان و دندان و دستگاه گوارش استفاده می‌شود. در ادامه به تعدادی از خواص آن اشاره کرده‌ایم:
- بهبود هضم غذا
- رفع بوی بد دهان
- از بین بردن حالت تهوع
- بهبود تنفس و رفع احتقان
مهمترین خواص نعناع چیست؟
پس از آشنایی با مهمترین فواید نعنا در انواع مختلف، بد نیست تا با مهمترین خواص نعناع برای سلامت بدن، پوست و مو آشنا شوید:
فواید و خواص نعناع فلفلی برای لاغری
برای استفاده از فواید نعناع فلفلی برای لاغری، باید از دم نوش آن استفاده کنید. نوشیدن این دمنوش در درجه اول اشتها را کاهش می‌دهد و بعد با بهبود هضم غذا، افزایش حرکات روده و افزایش جریان صفراوی باعث هضم بیشتر و سریع چربی‌ها می‌شود. اگر نعناع فلفلی را به صورت مستقیم و تازه مصرف کنید، فیبرهای آن تا مدت زیادی شما را سیر نگه می‌دارند.
مثل هر گیاه دارویی دیگر، مصرف نعناع فلفلی هم باید طبق اصول و قاعده باشد تا از معکوس شدن فواید آن جلوگیری شود.
خواص نعناع فلفلی برای مردان
در مورد خواص نعناع و نعناع فلفلی برای میل جنسی و اختلال نعوظ نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند که روغن نعناع فلفلی برای درمان اختلال نعوظ، بهبود کیفیت و مقدار اسپرم و زودانزالی مؤثر است و برخی دیگر هم اعتقاد دارند که مصرف بیش از حد دمنوش و روغن نعناع می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد و میزان هورمون تستوسترون در مردان را پایین بیاورد.
خواص نعناع برای رحم
یکی از مهمترین فواید نعناع برای رحم، خاصیت قاعده آور آن است و خانم‌هایی که قاعدگی نامنظمی دارند یا دچار تأخیر در قاعدگی شده‌اند، می‌توانند از دم نوش و روغن این گیاه برای رفع مشکل خود استفاده کنند. همچنین مصرف نعناع قاعدگی‌های دردناک را درمان می‌کند و باعث می‌شود که عملکرد رحم تنظیم شود.
خواص نعناع برای معده
فواید نعنا برای معده بی‌شمار است. اصلی‌ترین خاصیت این گیاه برای معده، کاهش سوء هاضمه و تسکین درد و زخم معده است که از مهمترین مشکلات گوارشی محسوب می‌شوند. از دیگر خواص عرق نعناع برای معده می‌توان به فهرست زیر اشاره کرد:
- کاهش نفخ معده
- از بین بردن التهابات و اسپاسم عضلات معده
- افزایش ترشح صفرا
- ضدعفونی کردن معده و نابود کردن باکتری‌های آن
برای افزایش فواید نعناع برای گوارش، می‌توانید عرق آن را با جوشانده بارهنگ ترکیب کنید. از خواص بارهنگ و نعنا می‌توان به درمان دل درد، عفونت و نفخ معده، درمان کولیت و عفونت روده و همچنین از بین بردن حالت تهوع اشاره کرد.
خواص نعناع برای کبد
نعناع برای هر عضوی که در فرایند گوارش درگیر است، فواید زیادی دارد. بعد از معده، بیشترین فواید نعناع برای دستگاه گوارش به کبد مربوط می‌شود. از میان خواص نعناع برای کبد می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- بهبود فرایند هضم و عملکرد کبد
- ضد التهاب و ضدعفونی‌کننده کبد
- آرامش بخش و تسکین دهنده مشکلات کبد
- محافظت از کبد در برابر آسیب های اکسیداتیو ناشی از مصرف دخانیات، عوامل مضر محیطی و ...
- جلوگیری از ابتلا به کبد چرب
خواص نعناع برای مردان
آقایان در مورد مصرف نعناع باید احتیاط کنند؛ چون که علاوه بر خواص متعدد این گیاه برای گوارش، پوست و مو، زیاده روی در مصرف آن می‌تواند منجر به کاهش هورمون تستوسترون در بدن و در نتیجه کاهش میل جنسی شود. همچنین مصرف این گیاه می‌تواند افت قند خون و ضربان قلب را در آقایان به دنبال داشته باشد.
خواص روغن نعناع برای پوست
روغن نعناع برای پوست فواید فراوانی دارد و معمولا از این محصول یا سایر فراورده‌های نعنا در کرم‌ها، فیس واش ها و سایر محصولات پوست و مو به وفور استفاده می‌شود. خواص نعنا برای پوست را می‌توان به صورت خلاصه در فهرست زیر بیان کرد:
- کاهش التهاب و مشکلات پوستی
- از بین بردن چربی و سبوم اضافه
- تنظیم pH پوست
- کاهش جوش و التهاب
- درمان آفتاب سوختگی و زخم های پوستی
- از بین بردن قارچ انگشتان پا (بیماری پای ورزشکار)
عرق نعناع برای جوش صورت
یکی از مهمترین خواص نعناع برای پوست، کاهش چربی و سبوم اضافه پوست است که از عوامل اصلی ایجاد آکنه محسوب می‌شوند. همچنین روغن یا عصاره نعنا می‌تواند منافذ پوست را باز کند و باعث شود که سلول‌های پوست بتوانند با جریان هوا ارتباط برقرار کنند. از طرف دیگر، مصرف فراورده‌های این گیاه به درمان جوش‌ها و کاهش التهاب ناشی از آن‌ها نیز کمک می‌کنند.
چگونه ماسک نعناع دست کنیم؟
برای تهیه ماسک نعنا برای پوست، روش‌ها و دستورهای مختلفی وجود دارد که در این بخش به طریقه ساخت و مصرف بهترین ماسک های نعناع اشاره می‌کنیم:
ماسک نعناع و ماست
ماسک نعنا و ماست بهترین ماسک برای درمان پوست چرب و دهیدراته است و می‌تواند عوارض داروهای درمان آکنه مثل پوسته ریزی را کاهش بدهد. ماست و نعناع هر دو خاصیت ضد التهاب و تسکین دهنده دارند و علاوه بر کاهش التهاب پوست، به تغذیه و آبرسانی آن نیز کمک می‌کنند.
برای تهیه این ماسک باید یک مشت برگ نعناع تازه را با 2 قاشق غذاخوری مخلوط کنید. بعد از رسیدن به یک خمیر یکدست، آن را روی پوست صورت و گردن خود بگذارید و سپس 25 دقیقه صبر کنید. در مرحله آخر، صورت خود را با آب سرد یا ولرم بشویید.
ماسک نعناع برای پوست چرب
اگر پوست چرب و مستعد آکنه‌ای دارید، می‌توانید از ماسک نعناع و لیمو استفاده کنید. ترکیب این دو به افزایش خواص نعناع در درمان آکنه و کاهش التهاب کمک می‌کند و جای جوش را نیز از بین می‌برد. برای تهیه این ماسک طبق دستور زیر عمل کنید:
- 10 تا 12 برگ نعناع تازه را در هاون بکوبید.
- نعناع کوبیده شده و 2 قاشق غذاخوری آب لیموی تازه را در یک کاسه مخلوط کنید.
- این ماسک را روی مناطق مستعد جوش بزنید و 15 دقیقه صبر کنید.
- پوست خود را با آب سرد بشویید.
اسپری نعناع برای پوست
برای استفاده از فواید نعناع به عنوان تونر یا اسپری، 2 قاشق غذاخوری برگ نعناع تازه را به همراه یک و نیم فنجان آب بجوشانید. بعد از خنک شدن این مخلوط، آن را صاف کنید. می‌توانید آب صاف شده جوشانده نعناع را داخل یک ظرف اسپری بریزید و آن را یک تا 2 بار در روز روی پوست خود اسپری کنید.
طریقه استفاده از ماسک نعناع
طریقه استفاده از ماسک نعناع به ترکیبات ماسک و هدف استفاده از آن بستگی دارد؛ اما در حالت کلی حواستان باشد که نباید ماسک نعناع را بیشتر از 2 بار در روی روی پوست خود بگذارید. همچنین مدت زمان گذاشتن ماسک روی پوست نباید از نیم ساعت بیشتر شود؛ چون استفاده طولانی مدت از نعناع می‌تواند منجر به ایجاد التهاب و حساسیت پوستی شود.
مضرات و فواید دم نوش نعنا چیست؟
چای نعنا آرامش بخش است و دهان را خنک می‌کند؛ به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که برای بهره بردن از خواص نعنا، چای و دم نوش آن را مصرف کنند. در ادامه به خواص مختلف و مضرات چای نعنا اشاره می‌کنیم:
خواص دمنوش نعناع صبح ناشتا
مهمترین خاصیت مصرف چای نعناع به صورت ناشتا، افزایش دفع چربی از بدن و لاغری است. همچنین این دمنوش می‌تواند برای یک روز کاری شلوغ و پراسترس مفید عمل کند. از دیگر خواص نوشیدن ناشتای دمنوش نعنا می‌توان به تقویت سیستم ایمنی، تسکین دردهای عضلانی و افزایش تمرکز اشاره کرد.
خواص دمنوش نعناع و زنجبیل
افزودن زنجبیل به دمنوش نعنا می‌تواند خواص نعناع برای گوارش را افزایش دهد و سرما خوردگی را درمان کند. همچنین مصرف این دمنوش برای افزایش جذب مواد مغذی، کاهش درد و بهبود قاعدگی‌های دردناک مفید است. برای تهیه این دمنوش می‌توانید یک قاشق چایخوری نعناع خشک شده را با یک قاشق چایخوری پودر زنجبیل خشک شده مخلوط کنید. این مخلوط برای دم کشیدن به 10 تا 15 دقیقه زمان نیاز دارد.
خواص دمنوش نعناع برای زنان
بهبود قاعدگی‌های دردناک و تنظیم چرخه قاعدگی از مهمترین خواص دمنوش نعناع برای خانم‌ها است. برای افزایش این خاصیت، می‌توانید کمی ریشه زنجبیل تازه یا پودر آن را هم به دمنوش خود اضافه کنید.
خواص دم کرده نعناع خشک برای عفونت
دم کرده نعنا خشک برای درمان عفونت های ناشی از بیماری های مختلف مانند سرما خوردگی، کرونا، عفونت های دستگاه ادراری و گوارش نیز مفید است. برای استفاده از خواص نعنا برای درمان عفونت، می‌توانید یک قاشق چایخوری نعناع خشک را در آب جوش بریزید و سپس 10 تا 15 دقیقه صبر کنید. برای بهبود طعم، می‌توانید به این دمنوش عسل یا آب لیمو تازه نیز اضافه کنید.
مضرات دمنوش نعناع
دمنوش نعناع علاوه بر خواص زیادی که دارد، می‌تواند عوارض زیر را هم ایجاد کند:
- افزایش رفلاکس معده
- تداخل با داروهای سوء هاضمه
- ایجاد واکنش‌های آلرژیک مثل سردرد و زخم‌های داخل دهان
- بروز قاعدگی و سقط جنین در خانم های باردار
- اسهال و اسپاسم عضلات معده
- بدتر شدن زخم معده
البته اگر دمنوش نعناع را با مشورت پزشک و به اندازه مصرف کنید، احتمال بروز عوارض بالا به طرز قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.
مضرات نعناع چیست؟
بعد از آشنایی با خواص نعناع برای سلامت بدن و پوست و مو، بد نیست تا با مضرات آن هم آشنا شوید تا حواستان به میزان و نحوه مصرف آن باشد:
- حساسیت، خارش و تورم پوست
- تداخل با داروهای سوء هاضمه و فشار خون
- تحریک معده
- کاهش تولید تستوسترون در بدن و میل جنسی آقایان
- احتمال سقط جنین
بهترین خواص نعنا برای پوست در شامپو بدن الیو
در این مقاله به مهمترین خواص نعناع برای سلامت بدن، پوست و مو اشاره کردیم و گفتیم که مصرف بیش از حد و حساب نشده این گیاه می‌تواند چه عوارضی را ایجاد کند. برای بهره بردن از فواید نعناع برای پوست، می‌توانید شامپو بدن موهیتو فیز الیو را مصرف کنید که با استفاده از عصاره نعناع و لیمو و همچنین گلیسیرین تولید شده و خواصی مثل آبرسانی به پوست بدن، جلوگیری از بروز التهاب، آنتی اکسیدان و خنک کنندگی دارد.
مقالات مرتبط
