احساس سنگینی و زود چرب شدن مو بعد از شستشو، اتفاق ناگواری است که برای بسیاری از افراد رخ می‌دهد. درمان چربی مو همیشه انتخاب شامپوی قوی‌تر یا شستشوی طولانی‌تر و شدیدتر مو نیست؛ چون عوامل مختلف زیادی در ایجاد این مشکل نقش دارند که برخی از آن‌ها از فرط سادگی، ممکن است تاکنون به ذهنتان نرسیده باشد. مثلا یک تغییر کوچک در آنچه روزانه می‌خورید، ممکن است موهای شما را از چرب شدن زیاد و زودهنگام نجات بدهد.
این مقاله به بررسی دلایل احتمالی زود چرب شدن مو یا چربی بیش از حد آن و همچنین راه‌های مقابله با این مشکل اختصاص دارد.
چربی موی سر و ریزش مو
اگر چربی سر شما با ریزش مو همراه است، باید دلیل آن را در عادات نادرست شستشوی موی سر، ژنتیک، آسیب دیدگی فولیکول مو و بالا رفتن سن جستجو کنید. چرب شدن مو به‌صورت غیرطبیعی، فولیکول‌های مو را مسدود می‌کند و منجر به ریزش مو می‌شود.. گاهی اوقات با عوض کردن شامپو، رفتار ملایم‌تر با موها و زیاد کردن فواصل بین شستشوی موها، می‌توانید این مشکل را حل کنید.
علت چرب شدن مو چیست؟
دلیل چرب شدن مو به ماده‌ای به نام سبوم برمی‌گردد. این ماده نوعی چربی طبیعی است که توسط غدد سباسه (چربی) موجود در پوست سر تولید می‌شود و هدف از تولید آن، حفظ رطوبت و محافظت از پوست و موی سر است. عوامل مختلفی می‌توانند منجر به تولید بیش از حد سبوم و چرب شدن سر شوند که از میان آن‌ها می‌توان به ژنتیک، تغییرات هورمونی، بیماری‌هایی مثل شوره، رژیم غذایی نادرست، شستن مو با روش نادرست و انتخاب محصولات شوینده نامناسب اشاره کرد.
چرا موها پس از شستشو چرب می‌شوند؟
علت زود چرب شدن موی سر ممکن است نوعی بیماری پوستی با نام سبوره باشد. این بیماری زمانی خود را نشان می‌دهد که غدد سباسه بیش از حد سبوم تولید می‌کنند و منجر به چرب شدن پوست سر و موی سر می‌شوند. بیشتر افرادی که دچار سبوره می‌شوند، بیماری زمینه‌ای ندارند؛ اما برخی ممکن است به دلیل داشتن عدم تعادل هورمونی به آن مبتلا شوند.
همچنین نوع مو هم در سرعت چرب شدن موها مؤثر است. موی صاف و نازک نسبت به موی فر و مجعد بیشتر مستعد چرب شدن است؛ چون در موهای صاف، سبوم می‌تواند در مدت زمان کمی کل ساقه مو را بپوشاند. همچنین استفاده از روغن و واکس مو برای حالت دادن به آن یا شستن نادرست موها ممکن است منجر به تجمع چربی، سلول‌های مرده پوست و عرق شود. این عوامل هم باعث می‌شوند که موها حتی بعد از شستشو هم چرب به نظر برسند.
علاوه بر این، ممکن است چربی از وسایل پرکاربرد زیر هم به موها انتقال پیدا کند:
- حوله
- برس یا شانه
- کلاه و روسری
استفاده از این وسایل بدون شستن آن‌ها و در فواصل بین شستشوی موها، می‌تواند چربی بیشتری را منتقل کند.
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که عوامل محیطی مثل آلودگی هوا هم ممکن است سرعت چرب شدن موها را بیشتر کند و منجر به مشکلاتی مثل خارش پوست سر و شوره سر شود. رژیم غذایی هم در چرب کردن موها مؤثر است. لبنیات و مواد غذایی دارای شاخص گلیسمی بالا ممکن است روی هورمون‌های آندروژن که مسئول تنظیم میزان سبوم تولید شده در پوست هستند، تأثیر بگذارند.
چرب شدن مو به همراه تکه‌های پوسته پوسته ممکن است ناشی از ابتلا به بیماری درماتیت سبورئیک باشد. این بیماری شایع تکه‌های پوسته پوسته و چرب روی موی سر ایجاد می‌کند که ممکن است همراه با خارش سر و سوزش باشند.
گاهی اوقات هم دلیل این اتفاق، داشتن موی چرب به‌صورت ژنتیکی است که شستشوی بیشتر را می‌طلبد.
علت چربی مو بعد از شستن موها
علت چرب شدن موی سر بعد از شستشوی مو می‌تواند به تغییرات هورمونی، تولید بیش از حد سبوم، استفاده از شامپوی نامناسب و ... ربط داشته باشد. در این بخش به معرفی این دلایل می‌پردازیم تا با شناسایی آن‌ها بتوانید ریشه مشکل را پیدا کنید و برای رفع آن چاره هوشمندانه‌ای بیندیشید.
1. تولید بیش از حد سبوم از علت چرب شدن مو
تولید بیش از حد سبوم یکی از دلایل رایج چرب شدن زودهنگام موها است. این روغن طبیعی توسط غدد چربی سر و با هدف حفظ رطوبت و محافظت از موها تولید می‌شود. با این حال وقتی تولید سبوم زیاد می‌شود، موهای شما حتی بعد از شستشو هم چرب به نظر می‌رسند. یکی از رایج‌ترین دلایل تولید بیش از حد سبوم، استفاده از محصولات شوینده نامناسب است. علاوه بر این، استرس، رژیم غذایی و نوسانات هورمونی هم ممکن است در این دلیل چرب شدن مو نقش داشته باشند.
2. استفاده از شامپو یا نرم کننده نامناسب
استفاده از شامپوهایی که حاوی سولفات بیش از حد هستند، ممکن است روغن طبیعی یا سبوم مو را از بین ببرد و پوست سر برای جبران این کمبود، سبوم بیشتری تولید می‌کند. همچنین استفاده از نرم‌کننده‌های سنگین هم ممکن است دلیل چرب شدن مو باشد. استفاده از شامپو نامناسب برای نوع مو و آبکشی نامناسب و ناکافی موها بعد از شستشو هم امکان دارد منجر به چرب شدن مو شود.
البته شامپو فری سولفات هم برای هر نوع مویی مناسب نیست و آن‌هایی که مبتلا به بیماری‌های پوستی خاص یا موی رنگ شده هستند، باید از این شامپوها استفاده کنند. بعد از کراتین کردن مو هم نباید از شامپوهای حاوی سولفات استفاده کرد.
3. شستشوی بیش از حد مو یا کم آن
رسیدن به تعادل در روتین مو و شستشوی آن هم تأثیر زیادی بر مدت زمان تمیز ماندن آن دارد. شستشوی زیاد یا کم، هر دو ممکن است علت زود چرب شدن موی سر باشند و انتخاب بین آن‌ها، به جنس و نوع موی شما بستگی دارد. شستشوی بیش از حد، سبوم طبیعی مو را از بین می‌برد و پوست سر شما برای جبران این کمبود، سبوم بیشتری تولید می‌کند. این وضعیت منجر به ایجاد یک چرخه معیوب از شستشوی مکرر و زود چرب شدن مو می‌شود.
از طرف دیگر، شستشوی ناکافی موها هم منجر به تجمع چربی، کثیفی و مواد شوینده می‌شود که این وضعیت هم چرب شدن زودهنگام مو را به دنبال دارد.
4. عوامل رژیم غذایی و سبک زندگی
رژیم غذایی و سبک زندگی بر بسیاری از جنبه‌های زندگی و از جمله سلامت مو اثرگذار است. مثلا اگر در طول روز به میزان کافی آب ننوشید، بدن شما دهیدراته می‌شود و پوست سر برای جبران کمبود رطوبت، سبوم بیشتری تولید می‌کند که منجر به چرب شدن مو می‌شود. مصرف غذاهای چرب و میان وعده‌های شیرین، فعالیت غدد چربی پوست را بیشتر می‌کند و سطح بالای استرس و کمبود خواب هم تعادل هورمونی بدن را بر هم می‌زند که همگی منجر به چرب شدن موها می‌شوند.
داشتن فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی سالم منجر به بهبود گردش خون و تأمین ویتامین‌ها و مواد ضروری برای تنظیم تولید چربی در پوست سر و سلامت موها می‌شود.
5. چرب شدن مو به دلیل تغییرات هورمونی
تغییرات سطح هورمون‌ها به دلیل افزایش سن، بلوغ، قاعدگی، بارداری یا یائسگی هم می‌تواند علت چرب شدن موی سر باشد. اگر به دلایل بالا دچار نوسانات هورمونی و چرب شدن بیش از حد مو می‌شوید، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک با پیدا کردن عوامل مؤثر در این وضعیت، درمان مناسب چربی مو را به شما پیشنهاد می‌دهد.
درمان چربی مو بعد از شستشو
برای رفع چربی مو باید به علت آن نگاه کرد. مثلا اگر موهای نازک یا صافی دارید، شاید لازم باشد که موهای خود را روزانه بشویید. همچنین شستشوی گاه‌به‌گاه موها با یک شامپوی شفاف کننده یا Clarifying shampoo هم می‌تواند به از بین بردن مواد اضافی و انباشته شده روی مو کمک کند.
همچنین استفاده از شامپوهای حاوی ترکیبات متعادل کننده تولید چربی مثل چای سبز به جلوگیری از زود چرب شدن مو کمک می‌کند. انتخاب بهترین شامپو برای موهای چرب مثل شامپوهای حاوی سورفکتانت‌های آنیونی هم ممکن است برای کنترل تولید چربی در پوست سر مؤثر باشد. سورفکتانت‌ها به ترکیب آب و چربی و از بین بردن چربی‌های اضافه مو کمک می‌کنند.
فهرست زیر نمونه‌هایی از این ترکیبات را نشان می‌دهد که در شامپوهای مخصوص موی چرب حضور دارند:
- لورت سولفات
- لوریل سولفات
- سارکوزین‌ها
- سولفوسوکسینات‌ها
البته اگر موهای خشک، موهای رنگ شده و موهای شکننده دارید، بهتر است سراغ شامپوهای ملایم‌تری بروید که فاقد این ترکیبات باشند.
انتخاب روتین شستشوی مو متناسب با جنس مو هم تأثیر زیادی در جلوگیری از چرب شدن زودهنگام آن دارد. مثلا افرادی که موهای فر، ضخیم و مجعدی دارند، باید نهایتا یک بار در هفته موهای خود را به‌صورت کامل بشویند و بعد از شستشو هم یک نرم کننده آبرسان مناسب را با اجتناب از ساقه، به موهای خود بزنند. برای یاد گرفتن روش استفاده از نرم کننده، می‌توانید مقاله «نحوه استفاده از نرم کننده مو» را بخوانید.
افراد مبتلا به درماتیت سبورئیک هم بهتر است یک روز در میان از شامپو ضد شوره و شامپوی معمولی استفاده کنند.
جلوگیری از چرب شدن مو پس از شستشو
روش‌های معرفی شده در این بخش، راهکارهای خانگی برای درمان چربی مو به شمار می‌آیند و شامل کارهای ساده‌ای مثل تغییر روتین مراقبت از مو و سبک زندگی می‌شوند.
از پوست سر خود مراقبت کنید
مراقبت از پوست سر اولین قدم برای جلوگیری از چرب شدن مو بعد از شستشو است. با انتخاب یک شامپوی طبیعی، ملایم و مناسب برای نوع موهایتان شروع کنید. مثلا اگر ذاتا موی چربی دارید، سراغ بهترین شامپو برای موهای چرب بروید.
ابتدا شامپو را با نوک انگشتان روی کف سر خود ماساژ بدهید؛ چون این کار به تحریک گردش خون در پوست سر کمک می‌کند. البته حواستان باشد که خیلی خشن این کار را انجام ندهید؛ چون منجر به چرب تر شدن پوست سر می‌شود.
گاهی اوقات هم می‌توانید از انواع ماسک موی گیاهی و طبیعی برای متعادل کردن ترشح چربی در پوست سر و تقویت فولیکول‌های مو استفاده کنید.
روتین شستشوی خود را تنظیم کنید
برای رسیدن به تعداد دفعات لازم شستشوی مو در هفته، باید کمی آزمون و خطا کنید. می‌توانید موهایتان را ابتدا یک روز در میان بشویید و بعد فاصله بین شامپو زدن موها را به 2 یا 3 روز هم برسانید تا ببینید که کدام حالت برای شما بهتر جواب می‌دهد و جلوی زود چرب شدن مو را می‌گیرد.
همچنین برای شستشوی مو به جای آب داغ از آب ولرم استفاده کنید؛ چون آب داغ سبوم طبیعی مو را از بین می‌برد. بعد از شامپو زدن، حتما موها را به‌صورت کامل آبکشی کنید و به موهای خود یک نرم کننده مناسب بزنید. حواستان باشد که نرم کننده مو به ریشه موها نخورد و بیشتر روی وسط و انتهای ساقه مو که خشک تر است، تمرکز کنید.
بعد از حمام هم از روش‌های صحیح خشک کردن مو استفاده کنید تا موهایتان بدون آسیب دیدن و چرب شدن، خشک شوند.
محصولات حالت دهنده مو مناسب را انتخاب کنید
از محصولات حالت دهنده سبک، طبیعی و فاقد ترکیبات مضر برای حالت دادن موها بعد از حمام استفاده کنید. محصولات سنگینی مثل ژل‌ها و وکس‌ها منجر به تجمع چربی و مواد شیمیایی روی پوست سر می‌شوند و علاوه بر چرب شدن مو، در ریزش مو هم تأثیر دارند. مثلا به جای ژل و وکس، می‌توانید از خواص روغن اسطوخودوس برای مو استفاده کنید که هم شامل کنترل ترشح چربی و هم بهبود حالت پذیری موها می‌شود.
سبک زندگی خود را بهینه کنید
با بهبود سبک زندگی، می‌توانید محیطی مناسب در پوست سر خود ایجاد کنید تا موهای شما برای مدت طولانی‌تری شاداب باقی بمانند. مثلا داشتن یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین و چربی‌های سالم به تأمین مواد غذایی ضروری برای پوست سر و مو کمک می‌کند. همچنین برای جلوگیری از ترشح زیاد سبوم و چرب شدن مو، باید به میزان کافی آب بنوشید.
از فعالیت‌های کاهش دهنده استرس مثل ورزش، یوگا و طبیعت گردی برای کاهش استرس و بهبود گردش خون کمک بگیرید. همچنین حواستان باشد که برای حفظ تعادل هورمون‌ها، باید 6 تا 8 ساعت خواب باکیفیت در شبانه‌روز داشته باشید.
از بین بردن چربی مو بدون شستشو
بعد از بررسی علل و راه‌های پیشگیری از چرب شدن مو، بد نیست با چند تکنیک آشنا شوید که چربی را بدون شستشو از موها جدا می‌کند و نیاز شما به شستشوی مداوم را کاهش می‌دهد.
استفاده از شامپو خشک
یکی از راه‌های دفع چربی از مو بدون شستشو، استفاده از شامپو خشک است. می‌توانید از این شامپوها در فواصل بین شستشوی موها و به منظور جذب چربی اضافه و شاداب کردن آن‌ها استفاده کنید. شامپوی خشک را مستقیم به ریشه مو بزنید و بعد پوست سر را آرام ماساژ بدهید. بعد از یک برس یا شانه دندانه درشت برای پخش کردن یکنواخت شامپو در طول مو استفاده کنید.
پودر بچه برای چربی مو
پودر بچه می‌تواند برای رفع چربی مو مؤثر واقع شود؛ اما به شرطی که زیاد از آن استفاده نکنید. مقدار کمی از پودر تالک یا پودر بچه برای از بین بردن چربی پوست سر و مو کافی است.
دقت کنید که پودر تالک زیاد روی موهای شما باقی نماند؛ چون فرمولاسیون آن با شامپو خشک متفاوت است و ممکن است موها را به‌شدت خشک کند. همچنین حتما بعد از استفاده از پودر بچه، موها را کامل بشویید.
استفاده از پودر بچه برای آن‌هایی که روزاسه، آکنه کف سر یا درماتیت سبورئیک دارند، توصیه نمی‌شود؛ چون می‌تواند پوست سر را بیشتر تحریک کند.
نشاسته ذرت برای چربی مو
نشاسته ذرت از جمله مواد طبیعی برای جلوگیری از چرب شدن مو است که خواص دیگری مثل ایجاد یک لایه محافظ روی پوست سر و حجم دادن به موها هم دارد.
پودر نشاسته ذرت را هم باید در مقدار کم روی کف سر بریزید و بعد ماساژ بدهید. بعد با استفاده از یک برس یا شانه دندانه درشت، نشاسته ذرت را در طول موها پخش کنید. بعد از گذشت 15 دقیقه، موها را کامل آبکشی کنید.
ورق‌های جاذب چربی مو
ورق‌های جاذب روغن بیشتر برای جذب چربی پوست کاربرد دارند؛ اما در مواقع ضروری می‌توانید از آن‌ها برای موی چرب هم استفاده کنید. بعد از قرار دادن این ورق‌ها روی مو به مدت چند دقیقه، چربی آن کاهش پیدا می‌کند.
چگونه از شر موی چرب خلاص شویم؟
در این مطلب به علل ریشه‌ای و راه‌های درمان چربی مو پرداختیم. همچنین به نکاتی اشاره کردیم که با رعایت آن‌ها، می‌توانید از چرب شدن مو بعد از شستشو جلوگیری کنید یا بدون شستشو، چربی آن را بگیرید. اگر نتوانستید با راهکارهای این مطلب، موهای خود را به حالت عادی برگردانید یا دچار علائم درماتیت سبورئیک در پوست سر مثل پوسته ریزی و خارش آزاردهنده شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
بهترین شامپو برای درمان چربی مو
یکی از روش‌های مؤثر و در عین حال ساده برای درمان و جلوگیری از چرب شدن مو، انتخاب بهترین شامپو برای موهای چرب است. مثلا شامپو موهای چرب الیو، یک شامپوی گیاهی با عصاره طبیعی علف لیمو و آلوئه ورا است که علاوه بر آبرسانی و تأمین مواد مغذی برای سلامت موها، ترشح چربی در پوست سر را متعادل می‌کند. این شامپو فاقد پارابن است و قدرت پاک کنندگی مناسبی برای دفع چربی اضافه و آلودگی از پوست سر دارد.
مقالات مرتبط
