چربی سر: علت چربی پوست کف سر و درمان آن چیست؟

چربی کف سر چیست؟

چربی سر یا همان سبوم، نوعی روغن طبیعی است که توسط غده چربی سر یا همان غده سباسه ترشح می‌شود. کار این روغن مرطوب نگه‌ داشتن پوست و موی سر و محافظت از آن‌ها در برابر عوامل محیطی است. زمانی که این روغن به دلیل بیماری، تغییرات هورمونی و... بیش از حد ترشح می‌شود، چربی مو سر به‌راحتی و از طریق براق شدن موها قابل‌ تشخیص است. همچنین موهای چرب معمولا به کف سر می‌چسبند و ممکن است علائمی مثل شوره و خارش سر داشته باشند.

برای تشخیص پوست سر چرب، می‌توانید انگشت اشاره و شصت خود را روی دو طرف ریشه یکی از تارهای مو قرار دهید و بعد به‌آرامی به سمت نوک مو بکشید. اگر نوک انگشتان شما چرب شد، یعنی پوست کف سر شما چرب است.

چربی بیش از حد پوست کف سر، می‌تواند علت ریزش مو هم باشد؛ چون به فولیکول‌های مو آسیب می‌زند و آن‌ها را مسدود می‌کند.

علائم چربی سر

بسیاری تصور می‌کنند که چربی مو سر، نشانه اصلی چربی زیاد کف سر است؛ اما گاهی اوقات این مشکل می‌تواند با موی خشک هم همراه باشد. در ادامه، به رایج‌ترین علائم چربی سر اشاره می‌کنیم:

• موهای براق یا موهای چرب
• شوره سر
• خارش و تحریک پوست سر
• ریزش مو
• التهاب کف سر
• تورم فولیکول‌های مو
• کاهش حجم مو
• به هم چسبیدن تارهای مو

علت چربی پوست سر

برای رفع دائمی چربی پوست سر و درمان آن، بهتر است علل آن را اول بشناسید و با رفع آن‌ها به هدف خود برسید:

درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک یا سبوره‌ای نوعی بیماری است که منجر به تحریک و التهاب پوست می‌شود. در صورت ابتلا به این بیماری، نواحی صورتی‌ رنگ و پوسته‌ پوسته روی قسمت‌هایی از پوست که غدد چربی زیادی دارند (از جمله پوست سر) ایجاد می‌شوند. این بیماری را با عنوان شوره موی سر نیز می‌شناسند.

درماتیت سبورئیک یکی از علل رایج چربی مو سر است و ممکن است به دلیل واکنش‌های آلرژیک ایجاد شود یا نشانه‌ای از یک نوع بیماری خودایمنی باشد. این بیماری معمولا خیلی جدی نیست و می‌توانید با درمان‌های خانگی آن را رفع کنید.

بیماری‌های پوستی

به غیر از درماتیت سبورئیک، برخی دیگر از بیماری‌های پوستی مثل اگزما و پسوریازیس هم ممکن است منجر به ایجاد لکه‌های چرب، قرمز و پوسته‌ پوسته روی کف سر شوند. هر دوی این بیماری‌ها به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن به وجود می‌آیند.

آکنه پیشانی

آکنه پیشانی معمولا زمانی به وجود می‌آید که چربی و سلول‌های پوستی مرده در منافذ پوست سر به دام می‌افتند. این وضعیت، باعث می‌شود که باکتری‌های ایجادکننده آکنه روی پوست جمع شوند و بعد از بروز آکنه، التهاب و چربی بیش از حد پوست سر هم رخ می‌دهد.

ژنتیک

میزان ترشح چربی سر و موهای شما به‌شدت به ژنتیک وابسته است و به همین دلیل است که با وجود رعایت کلیه نکات روتین مراقبت از مو، باز هم موهای برخی از افراد زودتر از دیگران چرب می‌شود.

علت پوست سر چرب و موی خشک

چربی سر همیشه همراه با موی چرب نیست و برعکس، شما ممکن است کف سر چرب و موی خشکی داشته باشید. در ادامه، به دلایل این وضعیت اشاره می‌کنیم:

• برخی از بیماری‌های پوستی
• ژنتیک
• شستشوی زیاد مو
• استفاده از شامپوها یا محصولات بهداشتی خشن و نامناسب برای نوع مو

یکی از عوارض رایج زیاد شستن مو، خشک شدن موها است که باعث می‌شود پوست سر برای جبران این وضعیت، چربی بیشتری تولید کند.

چربی سر و خارش پوست سر

چربی مو سر و پوست آن، منجر به ایجاد شوره می‌شود و شوره سر یکی از دلایل اصلی خارش کف سر است. سایر دلایل خارش پوست سر ناشی از چربی سر عبارت‌اند از:

• عود کردن بیماری‌های پوستی مثل اگزما و پسوریازیس
• واکنش آلرژیک به ترکیبات شیمیایی موجود در محصولات مراقبت از مو یا عوامل محیطی مثل نور خورشید

البته تغییرات هورمونی ناشی از افزایش سن و کارکرد بیش از حد غده چربی سر هم ممکن است این وضعیت را ایجاد کند.

چربی کف سر و ریزش مو

علت ریزش مو همراه با چربی بیش از حد سر، معمولا یکی از موارد زیر است:

• ژنتیک
• افزایش سن
• آسیب دیدن فولیکول‌های مو ناشی از مراقبت نادرست

البته گاهی اوقات هم استفاده از شامپو و محصولات مراقبت از موی نامناسب برای نوع مو هم منجر به چربی مو و ریزش موی سر می‌شود.

اگر دنبال شامپویی هستید که هم چربی سر شما را کنترل کند و هم جلوی ریزش مو را بگیرد، می‌توانید شامپو ضد ریزش مو الیو را تهیه کنید. این شامپو با عصاره اسطوخودوس و عصاره رزماری طبیعی تولید شده که در کنار یکدیگر به تنظیم ترشح سبوم در کف سر، بازسازی فولیکول‌ها و ساقه‌ها و همچنین تحریک رویش مجدد مو کمک می‌کنند.

درمان چربی کف سر چیست؟

برای از بین بردن چربی سر باید از روتین مراقبت از موی خود شروع کنید و با تغییراتی کوچک، به این هدف برسید. در ادامه به چند راهکار ساده و مفید برای درمان مو و پوست سر چرب اشاره می‌کنیم:

• به جای شستشوی بیشتر برای رفع چربی سر، در فواصل شستشو از شامپو خشک استفاده کنید.
• برای پخش کردن چربی در تمام طول مو، روش صحیح شانه زدن مو را یاد بگیرید و به‌صورت منظم این کار را انجام بدهید.
• حداقل هفته‌ای یک‌ بار از شامپوهای پاک‌ کننده عمیق و شفاف کننده برای از بین بردن چربی اضافه و باقیمانده محصولات مراقبت از مو استفاده کنید.
• از اسکراب کف سر خانگی (شکر و پودر قهوه) یا شیمیایی ساخت برندهای معتبر برای لایه‌ برداری پوست سر استفاده کنید.
• اگر موی خشک یا مجعدی دارید، موها را هفته‌ای یک تا 2 بار با شامپو بشویید. اگر موی صاف و چربی دارید، شستن موها به‌صورت حداقل یک روز در میان، ضروری است.
• نرم‌کننده و شامپو مناسب با نوع موی خود (چرب، خشک، معمولی، فر، رنگ‌ شده و...) را بخرید.
• هنگام شستشوی مو از آب داغ استفاده نکنید و موهای را خوب آب بکشید تا از تجمع باقیمانده شامپو و چرب شدن کف سر جلوگیری کنید.
• روش صحیح استفاده از نرم‌ کننده را یاد بگیرید و آن را فقط به ساقه مو بزنید.
• از قرار دادن روغن‌های گیاهی روی موها برای کل شب خودداری کنید.
• پس از استفاده از ماسک‌های آبرسان مو و مرطوب‌ کننده، موها را کامل بشویید.
• روش صحیح خشک کردن مو را یاد بگیرید و هنگام استفاده از حوله، آن را با سرعت و خشن روی پوست سر نکشید.
• استفاده از سشوار و حالت‌ دهنده‌های حرارتی مو را به حداقل برسانید و در صورت استفاده، ابتدا از حرارت کم شروع کنید.
• از خاراندن شدید موی سر، کشیدن و وارد کردن فشار به موها خودداری کنید.
• از شامپو و نرم‌ کننده مو طبیعی حاوی ترکیبات گیاهی و سازگار با موی خود استفاده کنید.

درمان خانگی چربی کف سر

برای رفع چربی مو سر می‌توانید ترکیباتی را که در این بخش از آن‌ها نام برده شده از داروخانه یا عطاری تهیه کنید؛ فقط حواستان باشد که این ترکیبات بیشتر بر اساس تجربه شخصی توصیه شده‌اند و نمی‌توانند جایگزین درمان‌های پزشکی مرسوم شوند.

همچنین به غیر از محصولات زیر می‌توانید از اسکراب کف سر شیمیایی یا طبیعی مثل شکر هم استفاده کنید.

روغن ماهی

برخی از شواهد علمی نشان داده‌اند که روغن ماهی ممکن است برای کاهش شوره و کاهش چربی سر بیش از حد مفید باشد. این ترکیب معمولا در قالب مکمل خوراکی به فروش می‌رسد و بسیاری از آن برای تقویت حافظه، سیستم ایمنی و قلب استفاده می‌کنند. استفاده موضعی از آن ممکن است بوی ناخوشایندی ایجاد کند.

آلوئه ورا

ژل آلوئه ورا یک ترکیب طبیعی دیگر برای درمان موهای چرب و شوره است که برخی از تحقیقات علمی قدیمی فواید آن را در این زمینه اثبات کرده‌اند. ژل آلوورا التهاب کف سر را کنترل و از شوره سر جلوگیری می‌کند.

پروبیوتیک

برخی بر این باورند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند التهاب را در سرتاسر بدن کنترل کنند. در صورت کنترل التهاب کف سر، در از بین بردن چربی سر و درمان بیماری‌های ایجادکننده آن مؤثر خواهند بود. در مورد نقش پروبیوتیک‌ها در کنترل چربی سر شواهد علمی کمی وجود دارد و به همین دلیل توصیه می‌کنیم پیش از مصرف محصولات حاوی آن‌ها، با پزشک مشورت کنید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای یک محصول ضدعفونی‌ کننده و ضدالتهاب است که با کنترل ترشح چربی، به درمان آکنه کمک می‌کند. این فایده روغن درخت چای ممکن است برای درمان چربی سر زیاد هم مفید باشد. برای استفاده از این روغن ضروری، حتما آن را با روغن نارگیل یا زیتون رقیق کنید و چند قطره از این ترکیب را روی پوست سر خود ماساژ بدهید.

سرکه سیب برای مو

یک روش درمانی محبوب برای درمان مشکلات پوست و مو در طب سنتی، سرکه سیب است؛ اما شواهد علمی کمی از این خواص سرکه سیب حمایت می‌کنند. سرکه سیب یک ماده ضدالتهاب است و ممکن است در کنترل pH مو موفق عمل کند. این ویژگی‌ها به کاهش تولید چربی و بیماری‌های مؤثر در چرب شدن پوست سر کمک می‌کنند. البته حواستان باشد که سرکه سیب علائم بیماری‌هایی مثل اگزما را بدتر می‌کند.

برای استفاده از سرکه سیب، ابتدا موها را خوب بشویید و بعد چند قطره سرکه را روی کف سر خود بریزید و ماساژ بدهید. بعد از چند دقیقه، موهای خود را خوب آبکشی کنید.

درمان چربی سر در طب سنتی

از نظر طب سنتی، چربی سر بیش از حد یکی از نشانه‌های عدم تعادل در بدن، به‌ویژه در سیستم گوارش و کبد است. راهکارهای رایج طب سنتی برای رفع چربی سر را در ادامه می‌خوانید:

• اصلاح مزاج و پاکسازی کبد با مصرف عرق کاسنی و شاتره یا ترکیب سرکه، عسل و عرق نعناع
• شستشوی سر با گل ختمی سفید
• استفاده از ترکیب سدر، مورد و حنا به عنوان ماسک مو گیاهی و خانگی
• استفاده از ماسک زرده تخم‌ مرغ
• ماساژ پوست سر با جوشانده گزنه
• پرهیز از مصرف فست‌ فود، غذاهای چرب و مصرف غذاهای مفید مثل روغن‌های گیاهی، میوه و سبزیجات
• کنترل استرس و اضطراب
• استفاده از انواع شامپو گیاهی و نرم‌ کننده‌های طبیعی برای رفع چربی مو

ویژگی بهترین شامپو برای کنترل چربی کف سر چیست؟

برای انتخاب بهترین شامپو مناسب موی چرب و رفع دائمی چربی پوست سر، باید ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا ببینید که علت اصلی چربی سر شما چیست. اگر دلیل این موضوع ژنتیک باشد، باید سراغ شامپویی بروید که حاوی سالیسیلیک اسید، سولفور (گوگرد)، کافئین و... است. اگر هم چربی سر شما ناشی از بیماری‌های پوستی مثل شوره مو و درماتیت سبورئیک است، باید شامپوهای حاوی سلنیوم سولفاید یا کتوکونازول را تهیه کنید.

در صورتی‌ که موها و پوست سر شما خیلی چرب است، سراغ شامپو بدون سولفات نروید و در عوض دنبال شامپوهایی با سولفات متعادل و فاقد الکل و سیلیکون باشید.

ترکیبات مهم در شامپو پوست سر چرب

در این بخش به ترکیبات کلیدی مورد استفاده در انواع بهترین شامپو برای موهای چرب اشاره می‌کنیم:

• آب (پایه اصلی فرمولاسیون شامپو)
• سدیم لوریل سولفات
• بنزوئیل پروکساید
• سلنیوم سولفاید
• سدیم سولفاستامید
• کتوکونازول (مؤثر برای درمان شوره سر)

بهترین شامپو برای موهای چرب و چربی پوست سر

در این مقاله از مجله الیو، به علائم و علل چربی سر پرداختیم و به روش‌های خانگی درمان چربی کف سر مثل استفاده از سرکه سیب، پروبیوتیک، روغن درخت چای، ژل آلوئه ورا و روغن ماهی اشاره کردیم. همچنین گفتیم که برای انتخاب بهترین شامپو برای مو و پوست سر چرب، به چه نکاتی توجه کنید.

یکی از بهترین شامپوهای مخصوص رفع چربی مو سر، شامپو موهای چرب الیو است. این شامپو با عصاره طبیعی آلوئه ورا و عصاره علف لیمو تولید شده و همان‌ طور که گفتیم، آلوئه ورا برای کنترل التهاب پوست سر و پیشگیری از شوره مناسب است. عصاره علف لیمو هم ترشح چربی پوست سر را کنترل می‌کند و التهاب را از بین می‌برد.