یکی از علائم هشدار دهنده از دست رفتن همیشگی موها، نازک شدن مو در تمام یا بخشی از سر است. این اتفاق به معنای خراب شدن ظاهر طبیعی موها، از دست رفتن شادابی و دشواری در حالت دادن به آن‌ها است. درمان موهای نازک فقط شامل کاشت مو نمی‌شود و با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی و همچنین برخی از روش‌های کم تهاجمی، می‌توانید موهایتان را به ضخامت سابقشان برگردانید.
در این مقاله به علل و علائم نازک شدن مو می‌پردازیم و به روش‌های درمان نازک شدن تار مو اشاره می‌کنیم.
موی نازک به چه مویی گفته میشود؟
موی نازک مثل ریزش مو آزاردهنده است و می‌تواند مثل کم پشتی مو باعث نمایان شدن کف سر شود. نازکی موها می‌تواند همراه یا بدون ریزش مو باشد و معمولا به حالتی گفته میشود که نازک شدن تار مو به حدی می‌رسد که ضخامت آن از نخ خیاطی معمولی کمتر میشود. با وجود داشتن حالت نرم و ابریشمی، موهایی که نازک شده‌اند سریع چرب می‌شوند و حالت طبیعی خود را از دست می‌دهند. همچنین زودتر می‌شکنند.
این اختلال معمولا به دلایل ژنتیکی، تغییرات هورمونی، استرس، کمبودهای تغذیه‌ای و بیماری‌های زمینه‌ای رخ می‌دهد. درمان موهای نازک هم با افزایش مصرف برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی یا داروهایی مثل ماینوکسیدیل و فیناستراید امکان‌پذیر است.
علت نازک شدن مو چیست؟
اگر نازک شدن تار مو شما همراه با ریزش است، بد نیست این نکته را بدانید که به گفته انجمن متخصصان پوست آمریکا، ریزش 50 تا 100 تار مو در طول روز طبیعی است و جزئی از چرخه رشد مو محسوب میشود. ریزش موی بیشتر معمولا به دلایل زیر رخ می‌دهد:
- عوامل ژنتیکی یا ارثی (آلوپسی آندروژنیک)
- افزایش سن و کند شدن روند رشد مو
- آلوپسی آره آتا (نوعی بیماری خودایمنی)
- آلوپسی اسکارینگ (از بین رفتن فولیکول مو به دلیل التهاب)
- مصرف داروهای درمان سرطان
- استرس
- زایمان
- فر کردن، رنگ کردن یا صاف کردن مداوم مو
- کشیدن و کندن مو هنگام داشتن استرس یا بستن
- تغییرات هورمونی (ناشی از یائسگی، اختلالات تیروئید و...)
- بیماری‌های زمینه‌ای مثل پسوریازیس و عفونت
- کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن مثل بیوتین و زینک
- مسمومیت با آرسنیک، جیوه و تیتانیوم
- مصرف دوزهای بالای مکمل ویتامین A یا سلنیوم
در ادامه به 4 علت نازکی مو می‌پردازیم:
ریزش مو با الگوی مردانه یا زنانه
آلوپسی آندروژنیک که با عنوان طاسی با الگوی مردانه یا زنانه نیز شناخته میشود، معمولا به دلیل عوامل ژنتیکی یا هورمونی رخ می‌دهد. تقریبا نیمی از افراد در مقطعی از زندگی خود دچار آلوپسی آندروژنیک می‌شوند.
این عارضه در افراد زیر شایع‌تر است:
- مردان بالای 50 سال
- زنان یائسه
- افراد دارای سابقه خانوادگی آلوپسی آندروژنیک
در مردان آلوپسی آندروژنیک معمولا منجر به نازکی مو از خط رویش به سمت پشت میشود و شکلی شبیه M پیدا می‌کند؛ اما در زنان معمولا تاج سر را درگیر می‌کند. درمان موهای نازک ناشی از این بیماری می‌تواند ریزش مو را متوقف یا آهسته کند.
آلوپسی آره آتا
در آلوپسی آره‌آتا ریزش مو در نواحی گرد رخ می‌دهد و امکان دارد ابروها و ریش را هم درگیر کند. حدود 2 درصد از افراد در طول زندگی خود با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند. این نوع ریزش مو در افراد 25 تا 36 ساله بیشتر دیده میشود؛ اما افزایش سن ممکن است ریسک ابتلا به آن را بالا ببرد. معمولا دلیل آن مشکلات ژنتیکی یا برخی از بیماری‌های خودایمنی مثل لوپوس است.
این دلیل نازک شدن مو معمولا جای زخم ایجاد نمی‌کند و فولیکول‌ها را از بین نمی‌برد؛ یعنی بعد از درمان امکان رشد موها وجود دارد. درمان موهای نازک به دلیل آلوپسی آره آتا با تزریق دارو به پوست سر به مدت 6 ماه و هر 4 تا 6 هفته یک بار امکان‌پذیر است.
رژیم غذایی
بدن شما برای ساخت تارهای موی جدید و تقویت فولیکول‌ها به مواد مغذی احتیاج دارد. سوء تغذیه، سطح پایین پروتئین و کمبود برخی از ویتامین‌ها ممکن است در نازک شدن تار مو و ریزش آن نقش داشته باشد.
کمبود این ویتامین‌ها و مواد معدنی در نازکی تارهای مو نقش دارد:
- پروتئین
- بیوتین
- آهن
- زینک یا روی
- ویتامین B3 (نیاسین)
- اسیدهای چرب ضروری
- سلنیوم
- ویتامین D
علاوه بر این سوء تغذیه ممکن است مشکلات زیر را برای مو ایجاد کند:
- شکستگی مو
- کدر شدن مو
- خشکی پوست سر
- کم‌پشت شدن موها در کودکان
با داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌توانید موهایی زیبا داشته باشید.
استرس
تلوژن افلوویم یکی از علل رایج نازکی و ریزش مو است که معمولا به دلیل استرس فیزیکی یا عاطفی رخ می‌دهد. ریزش موی ناشی از تلوژن افلوویم جای زخم ایجاد نمی‌کند و به فولیکول‌ها آسیب نمی‌زند. همچنین امکان دارد حاد و شدید باشد و در مدت کوتاهی موها را درگیر کند یا طولانی مدت و مزمن باشد. این بیماری ممکن است چند ماه بعد از یک حادثه استرس‌زا رخ دهد.
عوامل رایج ایجادکننده تلوژن افلوویوم عبارت‌اند از:
- بیماری تب‌دار و حاد
- عفونت شدید
- جراحی
- آسیب‌های ایجادکننده تروما
- کاهش سطح هورمون استروژن بعد از زایمان
- رژیم‌های لاغری سخت و نامتعادل
- پایین بودن سطح پروتئین یا آهن در بدن
- مصرف داروهای خاص
- استرس‌های عاطفی ناشی از سوگ، طلاق یا مهاجرت
در موارد حاد این بیماری، بعد از درمان موهای نازک مجددا موها رشد می‌کنند و در موارد مزمن، ریزش موها ادامه پیدا می‌کند؛ اما فرد حجم معقولی از مو را خواهد داشت.
درمان نازک شدن مو
با کمک درمان‌های زیر می‌توان نازکی مو را تا حد زیادی جبران کرد. ذکر این نکته ضروری است که انواع روش درمان موهای نازک باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود.
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل نوعی داروی ریزش مو است که دوزهای خفیف آن بدون نسخه هم فروخته میشود. این دارو هم برای آقایان و هم خانم‌ها کاربرد دارد و بسیاری از سازمان‌های بهداشتی معتبر مثل FDA آمریکا آن را تأیید کرده‌اند. ماینوکسیدیل خط مویی که به دلیل ریزش عقب‌نشینی کرده را نجات نمی‌دهد؛ اما در تحریک رشد مو مؤثر است.
این دارو به‌صورت مایع یا فوم و در غلظت‌های 2 و 5 درصد فروخته میشود. همچنین در نوع خوراکی و با دوزهای روزانه 2.5 تا 5 میلی گرم هم در بازار وجود دارد. ماینوکسیدیل از هر 3 نفر، روی 2 نفر تأثیر مثبت دارد و اگر زیر 40 سال سن دارید و موهایتان شروع به نازک شدن کرده، ممکن است از آن جواب بگیرید.
برای درمان نازک شدن مو، باید این دارو را زمانی که موها خشک است روی قسمت‌هایی از پوست سر که موهای آن نازک شده، بزنید. ممکن است 4 ماه طول بکشد تا نتایج اولیه استفاده از این دارو را ببینید. ماینوکسیدیل طاسی را درمان نمی‌کند و در صورت قطع ناگهانی آن، ریزش مو ادامه پیدا می‌کند. همچنین ممکن است باعث عوارضی مثل قرمزی، خارش پوست سر، پوسته پوسته شدن یا تحریک پوست سر شود.
فیناستراید
قرص فیناستراید یکی از داروهای خوراکی رایج در درمان موهای نازک است و باید روزانه یک میلی گرم مصرف شود. فیناستراید برای مردان و زنانی که بین سن بلوغ و یائسگی قرار دارند و از ماینوکسیدیل نتیجه نگرفته‌اند، تجویز میشود. عوارض جانبی رایج آن شامل اختلال نعوظ، کاهش میل جنسی و ژنیکوماستی یا رشد بافت سینه در آقایان میشود.
این دارو به رفع نازک شدن تار مو در دو سوم مصرف‌کنندگان کمک کرده است و مانند ماینوکسیدیل، ریزش مو را به‌صورت کامل درمان نمی‌کند؛ یعنی در صورت قطع دارو، موها مجددا می‌ریزند.
بیوتین و لیزر درمانی کم‌توان (LLLT)
بیوتین یکی از ویتامین های گروه ب و برای سلامتی شما ضروری است. کمبود این ویتامین به‌ندرت دیده میشود و از طریق مصرف زرده تخم مرغ، مخمر و جگر می‌توانید آن را به میزان کافی دریافت کنید. کمبود بیوتین منجر به ریزش مو میشود؛ اما در مقابل شواهد علمی کافی در مورد تأثیر مصرف بیش از حد آن روی قطع ریزش مو وجود ندارد.
در مورد شانه‌ها، برس‌ها، کلاه‌ها و کلاهک‌های لیزری هم وضعیت به همین منوال است و شواهد علمی معتبری در مورد تأثیر آن‌ها روی تقویت موهای نازک وجود ندارد. برخی معتقدند که با تابش نور لیزر به فولیکول‌های مو می‌توان رشد مو را تحریک کرد.
درمان خانگی موهای نازک و تقویت آن
تعدادی راهکار خانگی رایج برای ضخیم شدن موهای نازک و تقویت آن‌ها وجود دارد که همگی آن‌ها پشتوانه علمی معتبر ندارند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم پیش از استفاده از راهکارهای خانگی (به‌خصوص داروهای گیاهی) برای ریزش مو، حتما با پزشک مشورت کنید.
مصرف غذاهای مفید برای مو
یکی از راه‌های بی‌خطر درمان موهای نازک، مصرف خوراکی‌هایی است که حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب ضروری برای سلامت موها هستند. در فهرست زیر به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- آجیل برزیلی (حاوی سلنیوم)
- ماهی‌های چرب (منبع غنی اسیدهای چرب امگا 3)
- گردو (از دیگر منابع امگا 3)
- تخم مرغ (حاوی پروتئین و بیوتین)
- غذاها و محصولات لبنی غنی شده با ویتامین دی
امتحان کردن روغن‌های ضروری
به منظور استفاده از روغن‌های ضروری برای بهبود موهای نازک، بهتر است آن‌ها را با روغن‌های حامل مثل روغن جوجوبا یا روغن نارگیل ترکیب کنید. هرگز روغن‌های ضروری را بدون ترکیب کردن با روغن حامل یا به‌صورت خوراکی مصرف نکنید.
در ادامه برخی از روغن‌های ضروری مفید برای موی نازک را معرفی می‌کنیم:
روغن رزماری
تحقیقات علمی معتبر نشان داده‌اند که روغن رزماری با افزایش جریان خون، به سلامت پوست سر و در نتیجه ضخیم شدن موهای نازک کمک می‌کند. بر اساس مطالعات علمی خواص عصاره رزماری برای موهای نازک با ماینوکسیدیل 2 درصد برابری می‌کند.
روغن نعناع فلفلی
روغن نعناع فلفلی هم با افزایش گردش خون در پوست سر موهای نازک را درمان می‌کند. مطالعات علمی نشان داده‌اند که این روغن ضروری در درمان موی نازک تأثیر بیشتری نسبت به روغن جوجوبا و ماینوکسیدیل 3 درصد دارد.
سایر روغن های مو
تحقیقات علمی ثابت کرده‌اند که روغن‌های زیر هم در بهبود وضعیت نازکی مو تأثیر مثبتی دارند:
- روغن چوب سدر
- روغن اسطوخودوس
- روغن تولسی یا ریحان مقدس
- روغن آویشن
ماساژ پوست سر
ممکن است ماساژ دادن پوست سر هم در درمان موهای نازک مؤثر باشد؛ چون جریان خون را در پوست سر افزایش می‌دهد. ماساژ پوست سر با روغن‌های ضروری، ممکن است به رشد مجدد مو و رفع مشکلاتی مثل شکنندگی مو و خشکی مو کمک کند.
درمان‌های طبیعی مو
تحقیقات علمی تأثیر موارد زیر را به عنوان درمان‌های جایگزین برای آلوپسی و تقویت موهای نازک ثابت کرده‌اند:
- کپسایسین: ترکیبی که در فلفل قرمز تند موجود است.
- جینسینگ: گیاهی که به‌صورت سنتی برای درمان ریزش مو از آن استفاده میشود.
- ژل سیر: خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی دارد.
- آب پیاز: ممکن است فولیکول‌های مو را تحریک کند.
- پروسیانیدین‌ها: نوعی آنتی اکسیدان فلاونوئیدی که در سیب، دارچین و انگور وجود دارد.
- کافئین: در افزایش تکثیر سلولی و رشد مو مؤثر است.
کاهش استرس
تحقیقات علمی روش‌های زیر را در کاهش استرس و اضطراب مفید می‌دانند:
- طب سوزنی
- هیپنوتراپی
- روان درمانی
تشخیص موهای نازک
پزشک اغلب با بررسی الگوی ریزش مو، به علت نازک شدن تار مو پی می‌برد. برای رسیدن به نتیجه بهتر، ممکن است در مورد موضوعات زیر از شما سؤال کنند:
- رژیم غذایی
- سایر بیماری‌های زمینه‌ای
- سابقه خانوادگی در مورد نازکی مو
- سابقه خانوادگی بیماری‌های مؤثر در نازکی مو
همچنین امکان دارد پزشک نمونه‌ای از مو یا پوست سر را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال کند. امکان تجویز آزمایش خون برای تأیید یا رد احتمال ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای هم وجود دارد.
راه های جلوگیری از نازک شدن مو چیست؟
بهترین راه پیشگیری از پیدایش موهای نازک، داشتن یک رژیم غذایی کامل و متعادل و همچنین سبک زندگی سالم است. گنجاندن غذاهای حاوی بیوتین، پروتئین، اسیدهای چرب ضروری و مواد معدنی مفید (مثل زینک) در رژیم غذایی و همچنین کنترل استرس و داشتن خواب کافی هم در جلوگیری از نازکی موها تأثیر دارند.
از طرف دیگر باید حواستان به روش شستن مو و مراقبت از موها مثل استفاده از شامپو و نرم کننده مناسب و کاهش استفاده از ابزارهای حرارتی حالت دهنده مو هم باشد.
کمبود کدام ویتامین باعث نازک شدن مو میشود
دلیل نازک شدن مو می‌تواند کمبود ویتامین‌هایی مثل بیوتین و ویتامین D باشد. بیوتین در تولید کراتین (پروتئین اصلی سازنده مو) در بدن نقش مؤثری دارد و کمبود آن می‌تواند منجر به نازک و شکسته شدن موها شود. ویتامین D هم برای رشد و عملکرد صحیح فولیکول‌های مو ضروری است. کمبود آن باعث خشکی موها، شکنندگی موها و نازکی تارهای مو میشود.
همچنین مصرف ویتامین سی افزایش تولید کلاژن و ویتامین A تنظیم تولید سبوم (چربی طبیعی سر) را به دنبال دارد و هر دو در حفظ ضخامت تارهای مو نقش دارند.
بهترین شامپو برای موهای نازک و کم پشت
در این مقاله به علل و نحوه تشخیص نازک شدن مو و همچنین روش‌های درمان موهای نازک پرداختیم. یکی از محصولات مفید برای رفع نازک شدن تار مو و ریزش آن، شامپو ضد ریزش اسطوخودوس و رزماری الیو است که با عصاره طبیعی رزماری و عصاره اسطوخودوس و همچنین کمپلکس پروتئین پروهیر ساخته شده است. این شامپو تمامی ترکیبات ضروری برای موهای نازک را دارد و به دلیل طبیعی بودن، عوارض جانبی ایجاد نمی‌کند.
مقالات مرتبط
