حفظ سلامت پوست سر برای داشتن موهایی شاداب و درخشان و چهرهای زیبا، ضروری است. داشتن پوست سر سالم بهسادگی و با چند تغییر کوچک در روتین مراقبت از مو و شستشوی موها امکان پذیر است؛ مثلا با استفاده از شامپوی مناسب و ملایمت در شستن و خشک کردن موها میتوانید سلامت کف سر خود را به طرز قابل توجهی بهبود ببخشید. همچنین مراقبت از پوست سر جلوی بسیاری از مشکلات رایج مثل خارش، التهاب و بیماریهای پوستی را میگیرد.
این مقاله به بررسی اهمیت مراقبت از کف سر، روشهای کاربردی برای داشتن کف سر سالم و همچنین نحوه درمان مشکلات پوست سر اختصاص دارد.
پوست سر سالم چیست؟
ویژگیهای کلیدی کف سر سالم عبارتاند از:
- نداشتن التهاب، خارش سر و پوسته ریزی
- تعادل در تولید سبوم پوست سر
- داشتن پوست تمیز و مرطوب
- گردش خون مناسب
زمانی که بدن شما دچار عدم تعادل هورمونی، کمبود مواد مغذی یا التهاب مزمن میشود، مو را به عنوان یک بافت غیرضروری شناسایی میکند و مواد مغذی موجود در سلولهای آن را به سمت اندامهای حیاتی میبرد. از آنجایی که رشد مو از زیر پوست سر شروع میشود، حفظ سلامت کف سر ضروری است.
مشکلات پوست سر کدامند؟
مشکلات رایجی که سلامت کف سر را به خطر میاندازند عبارتاند از:
- خارش کف سر
- قرمزی
- پوسته ریزی
- تحریک پذیری
- درد
- آکنه
- کیست
- آسیب ناشی از نور خورشید
- ریزش مو بیش از حد
- بیماریهایی مثل شوره سر، پسوریازیس و اگزما
وجود برآمدگی و قرمزی نشان دهنده التهاب کف سر است و اگر این مشکل درمان نشود، منجر به ریزش مو میشود.
چرا سلامت پوست سر مهم است؟
پوست سر شباهت زیادی به پوست صورت دارد، با این تفاوت که ضخیمتر است و در آن صدها هزار فولیکول مو وجود دارد. رشد مو از فولیکول آغاز میشود و غدد سباسه موجود در نزدیکی فولیکول، نوعی چربی طبیعی به نام سبوم ترشح میکنند که از تارهای مو محافظت و آنها را مرطوب میکند. مراقبت از کف سر برای برقرار نگه داشتن تعادل در این فرایندهای طبیعی لازم است؛ چون در صورت برهم خوردن تعادل آنها مشکلاتی مثل درماتیت، اگزما، شوره سر، ریزش و خشکی مو پیش میآید.
علت پوست سر ناسالم چیست؟
عادات نادرست و عواملی که روزانه با آنها مواجه میشویم، میتوانند سلامت پوست سر را به خطر بیندازند. فهرست مهمترین عوامل تهدیدکننده سلامت کف سر عبارتاند از:
- عادات غذایی نامناسب و رژیم ناسالم
- قرار گرفتن در معرض سموم
- مواجهه طولانی مدت و بدون محافظ با نور خورشید
- شستن مو با روش نامناسب و تجمع مواد شوینده روی سر
- استفاده از شامپوهای دارای سولفات زیاد یا پارابن
- شستشوی زیاد یا کم پوست سر
- استرس و اضطراب
- برهم خوردن تعادل هورمونی
- مشکلات ژنتیکی
- مصرف برخی از داروها
در حالی که همه باید از شامپوی بدون پارابن استفاده کنند، استفاده از شامپو بدون سولفات برای همه و بهویژه آنهایی که موی چرب دارند، توصیه نمیشود.
علائم پوست سر ناسالم چیست؟
مشاهده علائم زیر یعنی این که سلامت کف سر شما به خطر افتاده است:
- خارش پوست سر
- احساس سوزش
- برآمدگی روی پوست سر
- چربی مو بعد از شستشو
- شوره شدید
- ریزش موی سر
اگر هر کدام از مشکلات بالا را مشاهده کردید، برای تشخیص علت و درمان آنها حتما به پزشک مراجعه کنید.
فواید سلامت پوست کف سر چیست؟
داشتن کف سر سالم به معنای داشتن پوست سالم است. پوست سر مثل خاکی است که موها در آن رشد میکنند و همان طور که خاک ضعیف گیاهانی ضعیف پرورش میدهد، پوست سر ناسالم هم منجر به داشتن موی نازک و ضعیف و ریزش موها میشود. حفظ سلامت پوست سر به معنای داشتن فولیکولهای سالم است که به عنوان بذر برای مو عمل میکنند. همچنین به حفظ روند طبیعی تولید سبوم کمک میکند که ضامن مرطوب ماندن مو و پوست سر به میزان کافی است.
از طرف دیگر پوست سر و فولیکولهای مو، میکروبیوم مخصوص به خود را دارند که برهم خوردن تعادل آنها منجر به شوره سر، درماتیت آتوپیک (اگزما) و درماتیت سبورئیک (شوره شدید و لکههای پوسته پوسته) میشود. این مشکلات منجر به ریزش مو میشوند و به همین دلیل، مراقبت از کف سر برای حفظ تعادل میکروبیوم و جلوگیری از مشکلات بالا ضروری است.
سلامت پوست سر: راه های داشتن پوست سر سالم چیست؟
راهکارهای ساده زیر توسط منابع علمی تائید شدهاند و به بهبود سلامت پوست سر شما کمک میکنند:
استفاده از محصولات مراقبت از موی ملایم
محصولاتی که حاوی سولفات زیاد، الکل، پارابن یا مواد عطری هستند، ممکن است به سلامت کف سر شما لطمه بزنند. سولفات زیاد چربی طبیعی کف سر را از بین میبرد و موها را هم خشک میکند. الکل، پارابن و عطرها هم ممکن است منجر به برخی از آسیب های مو مثل خشکی، وزی و موخوره شوند. همچنین رنگ و دکلره مداوم مو هم ممکن است به ساقه مو و پوست سر آسیب بزنند.
با استفاده از محصولات بهداشتی گیاهی و طبیعی ملایم مثل شامپو سر الیو میتوانید کف سر سالم داشته باشید. این محصولات با عصاره طبیعی گیاهان مفید برای انواع مو تولید میشوند و فاقد پارابن، الکل و افزودنیهای شیمیایی مضر هستند.
شامپو زدن ملایم موها
بهترین روش شستشوی مو برای حفظ سلامت پوست سر این است که به جای ساییدن، کف سر را ماساژ بدهید. این کار گردش خون در پوست سر را افزایش میدهد و جلوی آسیب دیدن آن را میگیرد.
شستشوی مو به اندازه کافی
شستشوی بیشتر نه تنها چربی مو را کاهش نمیدهد؛ بلکه کف سر را خشک میکند و خشک شدن پوست سر منجر به فعالیت بیشتر غدد سباسه و چربی بیشتر پوست و موی سر میشود. بیشترین دفعات مجاز برای شستن موها در هفته، 3 تا 4 بار است. البته بعد از تعریق شدید هم بهتر است موهای خود را بشویید.
مصرف مکمل امگا 3
برخی از شواهد علمی نشان دادهاند که مصرف مکمل روغن ماهی (امگا 3) ممکن است منجر به بهبود سلامت پوست سر، رشد مو و جلوگیری از ریزش مو شود. امگا 3 گردش خون در پوست سر را تحریک میکند و همچنین التهاب مرتبط با ریزش مو را کاهش میدهد.
افزایش مصرف آنتی اکسیدانها
استرس اکسیداتیو زمانی رخ میدهد که رادیکالهای آزاد در بدن بیشتر از آنتی اکسیدانها باشند. این وضعیت نه تنها ریسک بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان را بالا میبرد، بلکه به سلامت کف سر هم آسیب میزند. با مصرف میوهها و سبزیجات میتوانید میزان آنتی اکسیدان در بدن خود را بالا ببرید.
مصرف پروبیوتیکها
مصرف پروبیوتیکها به بهبود سلامت روده و تعادل میکروبیوم آن کمک زیادی میکند. سلامت روده با سلامت پوست و بهویژه سلامت پوست سر در ارتباط است و بهبود تعادل میکروبیوم روده، به بهبود میکروبیوم پوست سر کمک میکند. پزشکان توصیه میکنند از محصولاتی استفاده کنید که حتما دارای 2 سویه باکتریهای پروبیوتیک یعنی لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم باشند.
استفاده از اسکراب کف سر
اسکراب کف سر همان کار اسکراب پوست را انجام میدهد و با لایه برداری از پوست سر، به حذف سلولهای مرده، چربی، شوره و در کل داشتن پوست سر سالم کمک میکند. همچنین باعث باز شدن رگهای خونی کف سر میشود که در تقویت رشد مو تأثیر زیادی دارد. با استفاده از انواع اسکراب طبیعی پوست، هم از مزایای بالا بهرهمند میشوید و هم استرستان کمتر میشود.
انواع پوست و نکات مراقبت از پوست سر
برای بهبود سلامت پوست سر، باید با یک روتین مو مناسب، شستن موها و حذف آلودگیها و چربیها شروع کنید. روتینی که برای داشتن کف سر سالم انتخاب میکنید، باید متناسب با نوع و جنس مو، ویژگیهای ژنتیکی و نیازهای پوست کف سرتان باشد.
در ادامه به نکات مراقبت از انواع پوست سر اشاره میکنیم:
مراقبت از پوست سر حساس
پوست سر حساس، بیشتر مستعد تحریک شدن است و اگر پوست سر حساسی دارید، باید از شامپوها و محصولات مراقبت از مویی استفاده کنید که به تسکین پوست سر کمک کنند. استفاده از شامپوهای جو دوسر و خاک رس، کرم ضد آفتاب برای پوست سر و شال و کلاه، به بهبود سلامت پوست سر حساس کمک زیادی میکند.
مراقبت از پوست سر خشک
استفاده بیش از حد از ابزارهای حرارتی، کم آبی بدن یا شوره و پسوریازیس پلاکی ممکن است منجر به خشکی پوست سر شود. اگر خشکی کف سر شما خفیف است، از انواع ماسک موی خشک یا روغنهای گیاهی استفاده کنید. این محصولات علاوه بر تأمین رطوبت پوست، آن را تغذیه میکنند و منجر به کاهش پوسته ریزی میشوند.
همچنین حتما از شامپوی موی خشک، ماسک موی خشک، نرم کننده مخصوص موی خشک و روغن نارگیل، جوجوبا و آرگان برای مراقبت از کف سر خشک استفاده کنید و موهای خود را زیاد نشویید. یکی از بهترین شامپوهای گیاهی برای بهبود سلامت پوست سر خشک، شامپو موهای خشک آووکادو الیو است که علاوه بر آبرسانی عمقی مو و کف سر، به ترمیم موهای خشک هم کمک میکند.
مراقبت از پوست سر چرب
یکی از ترفندهای مفید برای بهبود سلامت پوست سر چرب، استفاده از نرم کننده مخصوص پوست چرب به مدت 10 دقیقه و پیش از شامپو زدن موها است. این کار به فیبرهای مو اجازه میدهد که رطوبت و پروتئین دریافت کنند و به بهبود سلامت کف سر هم کمک میکند.
استفاده از شامپو تنظیم کننده چربی کف سر و نرم کنندههای بدون نیاز به آبکشی هم به بهبود وضعیت پوست سر چرب کمک زیادی میکنند. مثلا شامپو موهای چرب آلوئه ورا و علف لیمو الیو به دلیل داشتن عصاره علف لیمو طبیعی، ترشح چربی در کف سر را تنظیم میکند و عصاره آلوئه ورا در آن منجر به تقویت و رطوبت رسانی ساقه مو میشود.
همچنین محصولات حاوی زینک، سرکه سیب و فندق افسونگر التهاب پوست سر چرب را کاهش و از تجمع چربی روی آن جلوگیری میکنند. تا جای ممکن سعی کنید از شامپوی خشک برای از بین بردن چربی سر استفاده نکنید؛ چون ترکیبات آن روی پوست سر جمع میشود.
مراقبت از پوست سر شوره دار
کند کردن روند جایگزینی سلولهای پوست سر، کلید کنترل شوره سر است؛ چون فعالیت بیش از حد سلولهای پوست سر منجر به شوره میشود. برای بهبود سلامت پوست سر شوره دار، از شامپوهای حاوی زینک، پیریتیون، اسید سالیسیلیک یا کتوکونازول استفاده کنید و برای این که تعادل میکروبیوم پوست سر از بین نرود، چند روز در هفته به جای آنها از شامپوهای ملایم روزانه استفاده کنید.
اگر شوره چرب و مرطوب (پیتیریازیس استئاتوئیدس) دارید، بهتر است هم شامپوی ضد شوره و هم شامپوی موهای چرب را در روتین مراقبت از مو خود داشته باشید. شامپوهای دارای خاک رس هم میتوانند تولید چربی در کف سر را کم کنند.
مراقبت از پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که منجر به التهاب در کف سر میشود و با درمان پزشکی از بین میرود. درمانهایی که برای بهبود سلامت پوست سر دارای پسوریازیس تجویز میشوند، عبارتاند از:
- نوردرمانی
- شامپوهای نیازمند به نسخه
- نرم کردن و حذف پوستههای پوست کف سر (Scale Softener)
- داروهای موضعی، خوراکی یا تزریقی
درمانهای بدون نسخه برای مراقبت از کف سر دارای پسوریازیس محدود هستند و معمولا شامل شامپوهای حاوی قطران یا اسید سالیسیلیک میشوند.
مراقبت از اگزما پوست سر
اگزما یکی از عوامل تهدیدکننده سلامت پوست سر است و معمولا برای درمان آن از استروئیدهای موضعی (در قالب شامپو و نرم کننده) استفاده میشود. همچنین استفاده از روغنهای گیاهی هم میتواند علائم اگزمای پوست سر را بهبود ببخشد.
محصولات بدون نسخه مخصوص پوست سر حساس و مستعد آلرژی هم ممکن است به کاهش علائم این بیماری کمک کنند. در مقابل، استفاده بیش از حد از ابزارهای حرارتی حالت دهنده مو و مواد شیمیایی قوی علائم اگزما پوست سر را بدتر میکنند.
مراقبت از پوست سر و ریزش مو
اولین گام در درمان ریزش مو، شناسایی علت آن است. برای داشتن پوست سر سالم و بدون ریزش مو، از بستن موها بهصورت محکم (دم اسبی) و استفاده طولانی مدت از کلاه خودداری کنید؛ چون منجر به زخم شدن فولیکولها و التهاب کف سر میشوند. همچنین خوابیدن با موهای خیس منجر به بیشتر شدن شکنندگی مو و ریزش آن میشود.
با مصرف شامپو ریزش مو اسطوخودوس و رزماری الیو میتوانید ریزش موهای خود را کنترل کنید. این شامپو حاوی عصاره اسطوخودوس طبیعی برای بهبود سلامت پوست سر و عصاره رزماری برای تحریک رشد مو است.
راه های درمان پوست کف سر ناسالم
اگر متوجه شدید که سلامت پوست سر شما به خطر افتاده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص معمولا روتین زیر را برای داشتن کف سر سالم و رفع مشکلات آن پیشنهاد میدهد:
- استفاده از سرم یا لوسیون موضعی بر پایه آب که سلامت پوست سر را تقویت کرده و مشکلات خاص آن را بین میبرد.
- انتخاب شامپو و نرم کننده ملایم که باید متناسب با جنس و نوع موی شما باشد.
- استفاده از ماسک موی گیاهی و ملایم که به روند جایگزینی سلولهای مرده پوست سر کمک کند و التهاب آن را کاهش دهد. انتخاب ماسکهای کرمی، سرمی و روغنی بهتر از ماسکهای حاوی اسکراب و دانه دار است.
- استفاده از اسپری یا روغن محافظ حرارت، پیش از سشوار یا سایر ابزارهای حرارتی حالت دهنده مو که از آسیب دیدن کف سر هم جلوگیری میکند.
- شامپو زدن صحیح که باید شامل ماساژ پوست سر با شامپو باشد و نباید از شستن مستقیم موها شروع شود. برای این کار میتوانید از بطری مخصوص رنگ مو استفاده کنید تا شامپو روی پوست سر بهتر پخش شود.
- استفاده از ضد آفتاب پیش از خروج از خانه و روی نواحی کم مو یا طاس که از آسیب دیدن آنها در برابر نور خورشید جلوگیری میکند.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و متنوع که به بهبود سلامت کلی بدن و سلامت پوست سر کمک میکند.
بهترین محصولات مراقبت از مو برای سلامت پوست سر
بهترین محصولات مراقبتی برای سلامت پوست سر، باید حاوی ترکیبات ملایم، طبیعی و سازگار با نوع موی شما باشند. همچنین باید بتوانند مشکلات خاص آن مثل شوره پوست سر، خشکی یا ریزش مو را درمان کنند. محصولات بهداشتی گیاهی به دلیل داشتن ترکیبات طبیعی، بدون ایجاد عوارض، سلامت کف سر شما را بهبود میبخشند و به تقویت رشد موها کمک میکنند.
سلامت پوست سر با محصولات مراقبت از مو الیو
در این مقاله به مشکلات تهدیدکننده سلامت پوست سر اشاره کردیم و گفتیم که پوست سر سالم چه ویژگیهایی دارد. همچنین به نکات مفید برای بهبود سلامت کف سر و روتین مراقبت از پوست سر اشاره کردیم. برای داشتن کف سر سالم، میتوانید از انواع محصولات گیاهی مراقبت از مو الیو استفاده کنید که عصارهها و روغنهای طبیعی موجود در آنها طبق فرمولاسیون علمی و برای مراقبت از کف سر و موهای شما بدون عوارض، طراحی شدهاند.
مقالات مرتبط