
خارش مداوم و التهاب پوست سر، میتواند نشانه خشکی پوست سر باشد. متأسفانه این بیماری در سرتاسر جهان رایج است و با این حال، پزشکان هنوز نتوانستهاند علت دقیق آن را کشف کنند. ژنتیک، اختلال در فعالیت غدد چربی پوست سر و ابتلا به برخی بیماریهای زمینهای، از مقصران احتمالی پوست سر خشک محسوب میشوند.
این مقاله به بررسی تمامی علل و روشهای درمان خشکی پوست سر اختصاص دارد.
پوست سر خشک چیست؟
خشکی پوست سر یعنی این که پوست سر رطوبت زیادی از دست داده است. این اتفاق میتواند دلایل مختلفی مثل استفاده از محصولات مراقبت از موی خشن، آب و هوای خشک، افزایش سن و برخی بیماریهای پوست سر داشته باشد. علائم آن هم معمولا شامل خارش پوست سر، پوسته ریزی، تحریک و التهاب و همچنین ریزش موها میشود. این بیماری ممکن است با موهای خشک همراه باشد.
تفاوت بین شوره پوست سر و خشکی پوست سر چیست؟
خشکی و شوره سر هر دو علائم مشابه دارند و منجر به خارش و پوسته ریزی کف سر میشوند. به همین دلیل تشخیص این دو عارضه از یکدیگر دشوار است.
مقایسه علت پوست سر خشک و شوره پوست سر
علت اصلی خشک شدن پوست سر، کمبود رطوبت است؛ در حالی که شوره موی سر به دلیل تولید بیش از حد سبوم در پوست سر رخ میدهد. تولید سبوم بیش از حد، باعث میشود سلولهای چربی روی هم جمع شوند و پوست سر قرمز، چرب و پوسته پوسته به نظر برسد. این وضعیت دورهای است و شیوع بالایی دارد. در مقابل، خشک شدن پوست سر معمولا با خشکی پوست سایر قسمتهای بدن همراه است.
مهمترین علل شوره سر عبارتاند از:
- افزایش سن
- بر هم خوردن تعادل هورمونی
- استرس و اضطراب
- بیماریهای زمینهای
مهمترین علل خشک شدن پوست سر را هم در ادامه میبینید:
- آب و هوای خشک
- درماتیت تماسی (ناشی از مواجهه با محصولات شیمایی خشن)
- افزایش سن
- شستشوی بیش از حد مو
مقایسه علائم پوست سر خشک و شوره پوست سر
جدول زیر، تفاوت علائم خشکی و شوره مو سر را نشان میدهد و با کمک آن میتوانید این دو بیماری پوست سر را از یکدیگر تشخیص بدهید:
| علامت | شوره سر | خشکی پوست سر |
| پوستههای بزرگ چرب به رنگ سفید یا زرد | * | |
| پوستههای کوچک و خشک | * | |
| خارش پوست سر | * | * |
| پوست سر چرب، قرمز و پوسته پوسته | * | |
| خشکی پوست سایر قسمتهای بدن | * |
علائم خشکی پوست سر
این بیماری علائم محدود، اما قابلتشخیص دارد که شامل موارد زیر میشوند:
- خارش پوست سر
- التهاب پوست سر
- قرمزی پوست سر
- پوستههای کوچک و خشک در کف سر
- خشکی پوست سایر قسمتهای بدن
- ریزش مو
علت خشکی پوست سر چیست؟
اگر برایتان سؤال شده که چرا این قدر پوست سرتان خشک است، باید به نحوه مراقبت از موها و محیط زندگی خود نگاه کنید. استفاده از شامپوهای خشن در روتین مراقبت از مو، ممکن است منجر به درماتیت تماسی و از دست رفتن چربی مو و رطوبت مو شود که از علل اصلی خشک شدن پوست سر محسوب میشوند. همچنین زندگی در محیطهایی با رطوبت پایین و مناطق سردسیر هم ممکن است پوست سر را خشک کند. بالا رفتن سن هم یکی از علل اصلی بروز این عارضه است.
علاوه بر این، خشک شدن پوست سر ممکن است علل مهم دیگری هم داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس یک بیماری پوستی شایع است که باعث میشود سلولهای پوست سر با سرعت بیشتر از حد معمول تکثیر شوند. این وضعیت باعث انباشته شدن سلولها روی پوست سر بهصورت تکهتکه میشود که به این تکهها، پلاک میگویند. پسوریازیس معمولا علل ژنتیکی دارد؛ اما عوامل زیر هم میتوانند منجر به بروز آن شوند:
- عفونت
- آسیب به پوست سر
- مصرف برخی از داروها
- مصرف الکل و سیگار
اگزمای پوست سر یا درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک یا اگزما هم نوعی بیماری و مشکل پوست سر است که منجر به بروز جوشهای قرمز و خارشدار در نقاط مختلف بدن میشود. اگزما معمولا به دلیل نوعی تغییر ژن رخ میدهد که توانایی پوست در مقابله با محرکها، باکتریها و آلرژنها را پایین میآورد. بیماری پوست اگزما علائم دیگری هم دارد که عبارتاند از:
- خشکی پوست
- التهاب و قرمزی پوست
- ترک خوردگی یا پوسته پوسته شدن
- بروز برآمدگیهای کوچک روی پوست همراه با ترشح
- لکههای پوستی قرمز یا قهوهای
اگزما ممکن است به دلیل استفاده از شامپوهای خشن هم رخ بدهد. در این شرایط، با کمک محصولات مرطوب کننده پوست سر درمان میشود.
تینه آ کاپیتیس (قارچ پوست سر)
این بیماری پوست سر به دلیل عفونت قارچی رخ میدهد و بهشدت واگیردار است. انتقال آن معمولا به روشهای زیر صورت میگیرد:
- تماس مستقیم با افراد یا حیوانات آلوده
- استفاده از وسایل شخصی مثل کلاه و برس بهصورت مشترک
- لمس سطوح آلوده به قارچ
قارچ تینه آ کاپیتیس مدت زیادی روی سطوح و اشیای آلوده زنده میماند.
کراتوز اکتینیک (AK)
کراتوز اکتینیک یا کراتوز نوری، نوعی آسیب پوستی پیش سرطانی است که در نتیجه قرار گرفتن طولانی مدت و بدون محافظت در برابر نور خورشید رخ میدهد. این مشکل بیشتر مردانی را درگیر میکند که مشکل طاسی دارند؛ چون پوست سر آنها بیشتر در معرض نور خورشید قرار میگیرد.
همچنین افراد بالای 50 سال که روزانه مدت زیادی بدون ضد آفتاب در فضای باز فعالیت میکنند هم بیشتر در معرض ابتلا به کراتوز اکتینیک قرار دارند. البته عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی هم در ابتلا به این بیماری مؤثر است.
علت خشکی پوست سر نوزاد
این عارضه در نوزادان معمولا به دلایل زیر رخ میدهد:
- مواجهه با آب و هوای خشک یا نور خورشید به مدت طولانی
- حمامهای طولانی با آب داغ
- استفاده از صابونها و شامپوهای حاوی ترکیبات خشن
- آلرژنهای خانگی مثل شویندهها، دود سیگار و موی سگ و گربه
- گرم بودن بیش از حد خانه
- فعالیت بیش از حد غدد سباسه به دلیل هورمونهای منتقل شده از مادر
خشکی پوست سر و ریزش مو
خشکی پوست سر ممکن است منجر به ریزش مو شود. این عارضه باعث میشود فرد دائم سر خود را بخاراند و با این کار به ساقه و فولیکولهای موی خود آسیب بزند. آسیب به فولیکولها، منجر به نازکی مو و ریزش موها در بلند مدت میشود.
همچنین خشک شدن پوست سر منجر به تضعیف سلامت پوست سر میشود و پوست سر ناسالم، زمینه را برای ریزش مو فراهم میکند. برخی از بیماریهای زمینهای ایجادکننده خشکی پوست سر مثل اگزما و پسوریازیس هم منجر به ریزش مو میشوند.
تشخیص پوست سر خشک
در صورتی که با استفاده از شامپو برای خشکی کف سر و سایر محصولات مراقبتی ویژه خشکی پوست سر نتوانستید این عارضه را درمان کنید و همچنان پوستههای ریز و خشک وجود داشت، باید از پزشک متخصص پوست و مو وقت بگیرید. او با معاینه بالینی و توجه به علائمی مثل موهای خشک میتواند خشکی را از شوره سر تشخیص بدهد و همچنین میتواند به شما بگوید که این عارضه ناشی از بیماریهایی مثل پسوریازیس و اگزما است یا خیر.
درمان خشکی پوست سر
مثل هر بیماری دیگر، درمان خشکی پوست سر هم با پیدا کردن علت آن آغاز میشود. اگر روتین مراقبت مو و محصولاتی مثل شامپو منجر به بروز این عارضه شده باشد، با تغییر روش شستن مو یا عوض کردن شامپو میتوانید این عارضه را درمان کنید. اگر این روشها مؤثر نبودند، باید سراغ روشهای خانگی بروید یا از شامپوها و محصولات داروخانهای مخصوص درمان خشکی پوست سر مثل شامپو روغن نارگیل و نرم کننده موی روغن نارگیل یا شامپو روغن آووکادو و نرم کننده موی روغن آووکادو استفاده کنید.
در ادامه به روشهای درمانی متفاوت برای رفع این عارضه آزاردهنده اشاره میکنیم.
روش های درمانی پوست سر خشک
در صورتی که خشک شدن پوست سر ناشی از بیماریهای زمینهای باشد، از روشهای زیر برای درمان آن استفاده میشود:
درمان شوره پوست سر
در برخی موارد، ممکن است خشکی پوست سر ناشی از شوره باشد. در این صورت، پزشک محصولات زیر را برای شما تجویز میکند:
- شامپو زینک پیریتیون: ضد قارچ و باکتری
- شامپو اسید سالیسیلیک: از بین برنده پوستههای کف سر
- شامپو کتوکونازول: از بین برنده قارچها
- شامپو قطران زغال سنگ: کاهش سرعت پوسته ریزی و مرگ سلولهای پوست سر
- شامپو سلنیوم سولفاید: حاوی عوامل ضد قارچ
اگر با مصرف محصولات بالا دچار عوارضی مثل جوش، کهیر و مشکلات تنفسی شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید تا روش درمان را عوض کند.
درمان پسوریازیس پوست سر
برای درمان این بیماری، پزشک معمولا کورتیکواستروئیدهای موضعی تجویز میکند. این دارو، بهسرعت خارش، قرمزی و پوسته ریزی را کاهش میدهد. همچنین ممکن است موارد زیر برای درمان پسوریازیس پوست سر تجویز شوند:
- شامپو حاوی آنترآلین
- نرم کننده های حاوی اسید سالیسلیک برای نرم کردن نواحی ضخیم پوست سر
- داروهای موضعی حاوی ویتامین D برای کاهش سرعت تولید سلولهای پوست سر
- نوردرمانی یا فوتوتراپی
- داروهای خوراکی مانند آپرمیلست
با مصرف شامپوهای حاوی روغن نارگیل طبیعی مثل شامپوی روغن نارگیل الیو هم میتوانید عوارض و خارش پسوریازیس را تسکین بدهید.
درمان اگزمای پوست سر
اگر پزشک تشخیص بدهد که خشکی پوست سر شما ناشی از اگزما است، یکی از روشهای درمان زیر را تجویز میکند:
- کورتیکواستروئید موضعی برای کاهش التهاب
- آنتی بوتیک برای مقابله با عفونت
- کرم برای کاهش خارش و ترمیم پوست
- پانسمان مرطوب برای درمان اگزمای شدید
- نوردرمانی یا فوتوتراپی
با استفاده از ماسک موی روغن آووکادو الیو هم میتوانید التهاب و خشکی پوست سر را کاهش بدهید. روغن آووکادو طبیعی موجود در این محصول، پوست سر را بهصورت عمقی آبرسانی میکند و خواص ضدقارچی و ضدالتهابی دارد.
درمان قارچ پوست سر
برای درمان بیماریهای قارچی، معمولا داروهای خوراکی مثل تربینافین تجویز میشوند. همچنین پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
- شامپوی سلنیوم سولفاید
- کرمهای ضد قارچ موضعی
- کورتیکواستروئیدهای موضعی
استفاده از ماسک موی روغن نارگیل الیو هم میتواند علائم قارچ پوست سر را کاهش دهد. این ماسک مو حاوی روغن نارگیل طبیعی است که خواص ضد قارچی دارد.
درمان خانگی خشکی پوست سر
برای درمان خشکی پوست سر، میتوانید از روشهای ساده خانگی و ترکیبات طبیعی هم استفاده کنید. پیش از پرداختن به این روشها، باید بگوییم که ممکن است این روشها برای هر کسی جواب ندهد و بهترین راه درمان این عارضه، مراجعه به پزشک است.
درمان خشکی پوست سر با سرکه سیب
سرکه سیب خواص ضدالتهابی دارد و با کمک آن میتوانید خارش و التهاب ناشی از خشکی پوست سر را کاهش بدهید. همچنین به متعادل کردن PH پوست سر کمک میکند. فقط حواستان باشد که سرکه را حتما با آب رقیق کنید و محلول رقیق شده آن را بیشتر از 15 دقیقه روی پوست سر نگذارید. استفاده از ماسک سرکه سیب برای یک تا 2 بار در هفته، علائم خشکی پوست سر را تسکین میدهد.
روغن نارگیل برای درمان خشکی پوست سر
مطالعات علمی ثابت کردهاند که استفاده از روغن نارگیل میتواند خشکی پوست سر را به طرز مؤثری کاهش بدهد. فواید روغن نارگیل به عنوان یک مرطوب کننده مؤثر تا حد زیادی مورد تأیید جامعه پزشکی است. با خواندن مقاله طرز تهیه ماسک مو با روغن نارگیل، میتوانید نحوه تهیه و استفاده از این روغن طبیعی برای پوست سر را یاد بگیرید.
همچنین با استفاده از نرم کننده مو روغن نارگیل بعد از شامپو زدن هم میتوانید خشکی مو و پوست سر را از بین ببرید.
روغن درخت چای
روغن درخت چای یکی از روغنهای ضروری محبوب در سرتاسر جهان است که بسیاری از فواید متعدد آن برای سلامتی از درمان آکنه گرفته تا رفع خشکی پوست و مو استفاده میکنند. بر اساس تحقیقات علمی، این روغن خواص ضد قارچ، ضدعفونی کننده و آنتی بیوتیک دارد که همگی به کاهش خشکی پوست سر کمک میکنند.
درمان خشکی پوست سر با ژل آلوئه ورا
ژل آلوئه ورا یکی از روشهای درمانی پرکاربرد برای آفتاب سوختگی و خشکی پوست است و میتواند خشکی پوست سر را هم درمان کند. خواص ضدالتهابی آلوئه ورا، التهاب و خارش پوست را تا حد زیادی کاهش میدهد. همچنین ژل آلوورا یک آبرسان عمقی است و میتواند مشکل خشکی پوست را از ریشه درمان کند.
اگر علاوه بر خشکی پوست سر، موی چربی هم دارید، میتوانید شامپو آلوئه ورا و علف لیمو الیو را استفاده کنید. عصاره طبیعی آلوئه ورا موجود در این شامپو مشکل خشکی سر را برطرف میکند و عصاره طبیعی علف لیمو آن هم ترشح چربی در پوست سر را به حالت طبیعی برمیگرداند.
روغن زیتون برای پوست سر خشک
روغن زیتون هم مثل آلوورا خواص ضدالتهابی دارد و با استفاده از آن میتوانید خشکی کف سر خود را برطرف کنید. همچنین مطالعات علمی تأثیر این روغن در بهبود و التیام زخمها و کمک به بازسازی پوست را تائید کردهاند که به خواص ضدالتهابی آن برمیگردد. روغن زیتون در فهرست بهترین روغن برای رشد مو هم قرار دارد.
فندق افسونگر
فندق افسونگر هم یکی از ترکیبات طبیعی با خواص ضدالتهابی است که میتواند علائم خشکی پوست سر مثل خارش را تسکین بدهد. همچنین مطالعات علمی تأثیر آن در درمان آفتاب سوختگی را هم اثبات کردهاند.
موز پوره شده
موز یکی از منابع غذایی غنی از پتاسیم، روغنهای طبیعی و ویتامین است و علاوه بر کاهش خشکی و التهاب پوست سر، میتواند به بازسازی آن هم کمک کند. با استفاده از ماسک موی حاوی موز پوره شده میتوانید شوره سر را هم درمان کنید.
روغن آووکادو برای درمان خشکی پوست سر
روغن آووکادو یک آبرسان عمقی است که میتواند مشکل خشکی کف سر را از ریشه درمان کند. همچنین به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی، عوارض آن را هم از بین میبرد. مطالعات علمی معتبر تأثیر این روغن روی درمان زخم و کاهش التهاب را ثابت کردهاند.
میتوانید از روغن یا میوه آووکادو له شده به عنوان ماسک موی طبیعی استفاده و مشکل خشکی پوست سر خود را برطرف کنید. شامپوی سر روغن آووکادو الیو هم به دلیل داشتن روغن طبیعی آووکادو، میتواند انتخابی مناسب برای پیشگیری از خشکی کف سر باشد.
روغن جوجوبا
روغن جوجوبا هم یکی از ترکیبات مؤثر در تسکین خشکی پوست سر محسوب میشود و تحقیقات علمی این خاصیت آن را ثابت کردهاند.
ماست و تخم مرغ
ماست و تخم مرغ یکی از درمانهای سنتی رایج برای رفع خشکی پوست و موی سر است. برخی از تحقیقات علمی تأثیر این ترکیب در کاهش خشکی کف سر را تائید کردهاند؛ اما پزشکان توصیه میکنند که اگر به شیر یا تخم مرغ حساسیت دارید، سراغ گزینههای درمانی دیگر بروید.
اسیدهای چرب امگا ۳
اسیدهای چرب امگا 3 در هیدراته نگه داشتن بدن تأثیر زیادی دارند و میتوانند از درون، مشکل خشکی کف سر را برطرف کنند. همچنین با کاهش التهاب، به تعادل رساندن ترشح سبوم و بهبود جریان خون در کف سر، به درمان این مشکل کمک میکنند.
ماسک خانگی برای خشکی پوست سر
با کمک هر کدام از ترکیبات بالا میتوانید یک ماسک خانگی برای پوست و موی خشک بسازید و این مشکل را برطرف کنید.
برای تهیه ماسک موی روغن نارگیل، میتوانید روغن نارگیل را کمی گرم کنید و بعد از تقسیم موها به چند دسته و اسپری کردن آب به موها، روغن نارگیل را به نوک و ساقه موها بزنید. بعد از گذشت 2 ساعت، میتوانید موهای خود را بشویید.
برای استفاده از خواص روغن آووکادو برای مو و تهیه ماسک موی روغن آووکادو، میتوانید این روغن را از عطاری تهیه کنید و آن را بهتنهایی یا همراه با ترکیباتی مثل ماست یا عسل، روی موها و کف سر خود بگذارید. بعد از گذشت 30 دقیقه، سرتان را با آب ولرم بشویید.
ماساژ پوست کف سر برای درمان پوست سر خشک
ماساژ ملایم پوست سر با استفاده از نوک انگشتان، میتواند جریان خون در کف سر را بهبود ببخشد و رطوبت و مواد مغذی را به فولیکولهای مو برساند. برای تأثیر بیشتر، انگشتان خود را بهصورت دایرهای حرکت بدهید و آرام آرام به سمت کف و اطراف سر ببرید. میتوانید از روغنهای طبیعی مثل روغن آووکادو و روغن نارگیل هم استفاده کنید.
همچنین میتوانید از ترکیب ماساژ و محصولات مراقبت از موی طبیعی برای رفع خشکی پوست سر کمک بگیرید. مثلا بعد از شستن موها، نرم کننده مو را با ملایمت و به مدت 2 دقیقه روی کف سر ماساژ بدهید. نرم کننده موی روغن آووکادو الیو به دلیل داشتن روغن آووکادو طبیعی، میتواند به درمان خشکی پوست سر و ماساژ مؤثر آن کمک زیادی کند.
جلوگیری از خشکی پوست سر
مؤثرترین راه برای پیشگیری از خشکی پوست سر، تغییر سبک زندگی، داشتن یک روتین موی مناسب و تغییر شامپو، نرم کننده و سایر محصولات مراقبت از مو است. اقدامات زیر هم میتواند در این زمینه به شما کمک کند:
- از شامپوی روغن نارگیل یا سایر شامپوهای حاوی روغنهای طبیعی مو برای شستن موها استفاده کنید.
- هر چند وقت یک بار از یک ماسک مرطوب کننده پوست سر استفاده کنید.
- از شامپوهای حاوی سولفات زیاد، پارابن و الکل استفاده نکنید.
- از نرم کننده و ماسک موی بدون سولفات استفاده کنید.
- بیش از حد زیر نور خورشید قرار نگیرید. در صورت نیاز، از کلاه یا ضدآفتابهای مخصوص کف سر استفاده کنید.
- هنگام شستن مو، از آب داغ استفاده نکنید.
- با کنترل استرس و اضطراب میتوانید جلوی بروز بیماریهای زمینهای مؤثر در بروز خشکی پوست سر را بگیرید.
درمان خشکی پوست سر با محصولات آبرسان موی الیو
در این مطلب تلاش کردیم بهصورت کامل و جامع به علل و روشهای درمان خشکی پوست سر بپردازیم. همچنین محصولات و روشهای درمان خانگی مؤثر در تسکین علائم پوست سر خشک را معرفی کردیم. اگر دنبال بهترین شامپو برای خشکی کف سر میگردید، میتوانید شامپوی روغن آووکادو الیو را استفاده کنید. روغن آووکادو طبیعی موجود در این شامپو، آبرسان عمقی پوست سر است و التهاب ناشی از خشکی کف سر را از بین میبرد.
مقالات مرتبط







